Wielopłetwcokształtne

Polypteriformes^[1]

Bleeker, 1859

Okres istnienia: kreda–dziś

PreꞒ

Ꞓ

145/0

Polypterus weeksii

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

ryby kostnoszkieletowe

Gromada

Cladistii
Pander, 1860

Rząd

wielopłetwcokształtne

Rodziny

1 rodzina (+ kilka rodzajów o statusie incertae sedis – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Wielopłetwcokształtne^[2] (Polypteriformes) – monotypowy rząd ryb kostnoszkieletowych (Osteichthyes), zaliczany do rzędu Cladistii^[3] (Cladistii jest traktowana przez niekóre ujęcia systematyczne jako infragromada w obrębie ryb promieniopłetwych^[4]^[5]). Jest taksonem siostrzanym dla Actinopteri, obejmującego wszystkie pozostałe ryby promieniopłetwe. Najstarsze znane szczątki kopalne wielopłetwcokształtnych pochodzą ze środkowej kredy Afryki i późnej kredy Ameryki Południowej^[4].

Budowa

Wielopłetwcokształtne mają wydłużone ciało pokryte łuską ganoidalną. Na szczękach mają drobne ząbki. Ich kręgi są dwuwklęsłe. Pierwszy kręg łączy się stawowo z kością potyliczną. Płetwa grzbietowa jest długa, płetwy piersiowe zewnętrznie są podobne do płetw ryb trzonopłetwych. Narządem oddychania są skrzela oraz gąbczasty pęcherz pławny.

Systematyka

Wielopłetwcokształtne obejmują jedną rodzinę^[4]^[3]:

Polypteridae Bonaparte, 1835 – wielopłetwcowate

We wcześniejszych klasyfikacjach wielopłetwcokształtne zaliczane były do podgromady ryb ramieniopłetwych (Brachiopterygii).

Rodzaje o niepewnej pozycji systematycznej (incertae sedis) zaliczane do rzędu wielopłetwcokształtnych^[6]:

Bartschichthys Gayet & Meunier, 1996
Inbecetemia Werner & Gayet, 1997
Nagaia Werner & Gayet, 1997
Sudania Werner & Gayet, 1997
Saharichthys Werner & Gayet, 1997
Sainthilairia Gayet & Meunier, 1996
Serenoichthys Dutheil, 1999

Zobacz też

Ryby – wykaz rodzin

Przypisy

↑ Polypteriformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 102.
↑ ^a ^b RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Jon DavidJ.D. Fong Jon DavidJ.D., SPECIES BY FAMILY/SUBFAMILY, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
↑ R. van der Laan. Family-group names of fossil fishes. „European Journal of Taxonomy”. 466, s. 51, 2018. DOI: 10.5852/ejt.2018.466. (ang.).
↑ M. Gayet, F.J. Meunier & C. Werner. Diversification in Polypteriformes and special comparison with the Lepisosteiformes. „Palaeontology”. 45 (2), s. 361–376, 2002. (ang.).

Bibliografia

Rząd: Ramieniopłetwe Polypteriformes. W: Władysław Zamachowski, Adam Zyśk: Strunowce Chordata. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1997. ISBN 83-86841-92-3.

Systematyka ryb kostnoszkieletowych