Wiosłonosowate

Polyodontidae

Bonaparte, 1835^[1]

Przedstawiciel rodziny – wiosłonos amerykański (Polyodon spathula)

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Podgromada

kostnochrzęstne

Rząd

jesiotrokształtne

Rodzina

wiosłonosowate

Typ nomenklatoryczny

Polyodon Lacépède, 1797

Synonimy

Eleuthéropomes^[a] Duméril, 1805^[2]
Phyllorhynci^[a] Latreille, 1825^[3]
Prionidae^[a] Swainson, 1838^[4]
Spatulariae^[b] Müller, 1845^[5]
Psephurini^[c] Grande & Bemis, 1991^[6]

Rodzaje

5 rodzajów (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Wiosłonosowate^[7], łyżkowce^[7], jesiotry wiosłonose^[8] (Polyodontidae) – rodzina słodkowodnych, rzadziej słonawowodnych ryb promieniopłetwych z rzędu jesiotrokształtnych (Acipenseriformes). Występują w Ameryce Północnej. Są poławiane dla smacznego mięsa.

Cechy charakterystyczne

Wydłużone, walcowate ciało, niemalże okrągłe w poprzecznym przekroju. Głowa wyciągnięta w bardzo wydłużony ryj (rostrum) w kształcie poziomo ułożonego wiosła, który stanowi wrażliwy narząd czuciowy pokryty licznymi elektroreceptorami. Otwór gębowy z dwoma wąsikami, znajduje się w dolnym położeniu. Uzbrojony jest w drobne zęby. Tryskawka obecna^[9].

Od jesiotrowatych odróżnia je brak tarczek kostnych na skórze. Łuski ganoidalne występują tylko na górnym płacie płetwy ogonowej^[8]^[9].

Klasyfikacja

Współcześnie (żyjące i wymarłe w czasach współczesnych) występujące rodzaje zaliczane do tej rodziny^[10]:

Polyodon Lacépède, 1797 – jedynym przedstawicielem jest Polyodon spathula (Walbaum, 1792) – wiosłonos amerykański
Psephurus Günther, 1873 – jedynym przedstawicielem był Psephurus gladius (Martens, 1862) – wiosłonos chiński

Opisano również rodzaje wymarłe^[9]:

Crossopholis Cope, 1883
Paleopsephurus MacAlpin, 1947
Protopsephurus Lu, 1994

Zobacz też

lista rodzin ryb

Uwagi

↑ ^a ^b ^c Definiacja taksonu nie opiera się na nazwie rodzajowej.
↑ Typ nomenklatoryczny: Spatularia Shaw, 1804 (= Polyodon Lacépède, 1797).
↑ Typ nomenklatoryczny: Psephurus Günther, 1873.

Przypisy

↑ Ch.L.Ch.L. Bonaparte Ch.L.Ch.L., Prodromus Systematis Ichthyologiae, 1835, [7] (łac.).
↑ A.M.C. Duméril: Zoologie analytique, ou, Méthode naturelle de classification des animaux: rendue plus facile a l'aide de tableaux synoptiques. Paris: Allais, libraire, 1806, s. 105. (fr.).
↑ P.A. Latreille: Familles Naturelles du Règne Animal, Exposées Succinctement et dans un Ordre Analytique, avec l’Indication de leurs Genres. Paris: J. B. Baillière, 1825, s. 114. (fr.).
↑ W. Swainson: The natural history of fishes, amphibians, & reptiles, or monocardian animals. Cz. 1. London: Longman & Co., 1839, s. 234. (ang.).
↑ J.P. Müller. Ueber den Bau und die Grenzen der Ganoiden, und über das natürliche System der Fische. „Archiv für Naturgeschichte”. 11 (1), s. 119, 137, 1845. (niem.).
↑ L. Grande & W.E. Bemis. Osteology and phylogenetic relationships of fossil and Recent paddlefishes (Polyodontidae) with comments on the interrelationships of Acipenseriformes. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 11 (Suppl. to No. 1), s. 113, 1991. DOI: 10.1080/02724634.1991.10011424. (ang.).
↑ ^a ^b Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
↑ ^a ^b Nikolski 1970 ↓, s. 123.
↑ ^a ^b ^c Nelson 2006 ↓, s. 94.
↑ RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., RichardR. Van der Laan RichardR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-25] (ang.).

Bibliografia

Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.