Wodorotlenek wapnia

Wodorotlenek wapnia
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
wodorotlenek wapnia
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

Ca(OH)
2

Masa molowa

74,09 g/mol

Wygląd

biały lub prawie biały proszek[1]

Identyfikacja
Numer CAS

1305-62-0

PubChem

14777

Właściwości
Gęstość
ok. 2,24 g/cm³ (20 °C)[3]; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
1,7 g/l (20 °C)[3]
Temperatura rozkładu

580 °C[3]

Zasadowość (pKb)

pKb1 < 0; pKb2 1,2[2]

Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanego źródła[4]
Działanie żrące Wykrzyknik
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H315, H318, H335

Zwroty P

P261, P264, P271, P280, P302+P352, P305+P351+P338

Numer RTECS

EW2800000

Dawka śmiertelna

LD50 7340 mg/kg (szczur, drogą pokarmową)[3]

Podobne związki
Inne kationy

Mg(OH)
2
, Ba(OH)
2

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Wodorotlenek wapnia, pot. wapno gaszone, wapno lasowane, Ca(OH)
2
nieorganiczny związek chemiczny wapnia z grupy wodorotlenków.

Jest słabo rozpuszczalny w wodzie, około 1,3 g/dm³ w 20 °C. Jego roztwór, określany jako woda wapienna, jest dość mocną zasadą (pH ok. 12) o działaniu żrącym. Można wykorzystywać ją do wykrywania dwutlenku węgla – w jego obecności roztwór mętnieje wskutek wytrącania się węglanu wapnia:

Ca(OH)
2
+ CO
2
CaCO
3
+ H
2
O

Wodorotlenek wapnia, zwany pospolicie wapnem gaszonym, stosowany jest w technice. W stanie suchym używa się go do odkwaszania gleb, zaś jego zawiesina wodna to mleko wapienne, używane w procesach chemicznych, do malowania oraz jako składnik zaprawy murarskiej. Przy małej ilości wody tworzy tzw. ciasto wapienne. Jest także składnikiem cementu stomatologicznego.

Sposoby otrzymywania

Wodorotlenek wapnia otrzymuje się na skalę przemysłową w reakcji gaszenia wapna palonego, czyli reakcji tlenku wapnia z wodą:

CaO + H
2
O Ca(OH)
2

Zastosowania

  • w budownictwie jako spoiwo zaprawy murarskiej i tynkarskiej (wapiennej i cementowo-wapiennej),
  • jako baza i lepiszcze farb malarskich (farba wapienna) o właściwościach dezynfekcyjnych stosowana do malowania (bielenia) wnętrz mieszkalnych, budynków gospodarczych oraz pni drzew owocowych,
  • w cukrownictwie do oczyszczania soku buraczanego,
  • jako substancja zmiękczająca wodę,
  • do produkcji nawozów sztucznych (nawozy wapniowe),
  • w energetyce do odsiarczania spalin,
  • w stomatologii jako podkład pod wypełnienie ubytku przy pokryciu miazgi pośrednim i bezpośrednim oraz opatrunek w kanale między wizytami szczególnie przy długich przerwach i zapaleniu tkanek okołowierzchołkowych

Przypisy

  1. Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
  2. CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R.D.R. Lide (red.), wyd. 73, Boca Raton: CRC Press, 1993, 8-39 .
  3. a b c d Calcium hydroxide, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 1150 [dostęp 2023-05-23]  (niem. • ang.).
  4. Wodorotlenek wapnia, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, 20 marca 2023, numer katalogowy: 239232 [dostęp 2023-05-23] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
Kontrola autorytatywna (rodzaj indywiduum chemicznego):
  • LCCN: sh90004203
  • GND: 4147179-9
  • J9U: 987007534540105171
  • LNB: 000182347
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: science/calcium-hydroxide
  • БРЭ: 2037522
  • SNL: kalsiumhydroksid
  • Catalana: 0152610