Wybory parlamentarne w Południowej Afryce w 1994 roku
 | Ten artykuł należy dopracować: od 2022-08 → poszerzyć o istotne informacje, od 2022-08 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Wybory parlamentarne w Południowej Afryce w 1994 – odbyły się 27 kwietnia 1994 roku, były to pierwsze wybory w Republice Południowej Afryki w których głosować mógł każdy mieszkaniec kraju.
Przygotowania do wyborów
Datę pierwszych powszechnych, wielopartyjnych i demokratycznych wyborów uzgodniono 3 czerwca 1993 roku. Zgodnie z postanowieniami wybory miały odbyć się 27 kwietnia 1994 według zasady: jeden wyborca – jeden głos. W wyborach miał zostać wyłoniony nowy parlament i Rząd Jedności Narodowej. Rząd miał działać do roku 1999. W ciągu tych pięciu lat miano uchwalić nową konstytucję. Partia Konserwatywna, zuluska Partia Wolności Inkatha i trzy bantustany nie zgodziły się na kompromis i zerwały negocjacje. 6 grudnia 1993 powołano Przejściową Radę Wykonawczą (Transitional Executive Council, TEC) mającą czuwać nad prawidłowym przebiegiem przygotowań do wyborów. 22 grudnia 1993 trzyizbowy parlament RPA zatwierdził tymczasową konstytucję. Nieudany zamach z 1994 w Bophuthatswanie doprowadził do likwidacji bantustanów. 16 marca Front Wolności, reprezentujący konserwatywnie nastawionych Afrykanerów zgłosił kandydatów do wyborów. 19 kwietnia Inkhata zgłosiła chęć wzięcia udziału w wyborach pod warunkiem uznania w konstytucji pozycji króla Zulusów i królestwa KwaZulu. 23 kwietnia warunki te zostały spełnione.
Wynik
Ostatecznie wybory odbyły się według przyjętego planu. Do podziału było 400 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym i 90 w Senacie. Spośród 19 partii które zgłosiły swych kandydatów, mandaty uzyskało 7 partii. Bezapelacyjnym zwycięzcą wyborów okazał się Afrykański Kongres Narodowy zdobywając 252 miejsca w izbie niższej i 60 miejsc w izbie wyższej parlamentu.
Wyniki poszczególnych partii w Zgromadzeniu Narodowym:
| Partia | % głosów | Mandaty |
|---|---|---|
| Afrykański Kongres Narodowy | 62,7% | 252 |
| Partia Narodowa | 20,4% | 82 |
| Partia Wolności Inkatha | 10,5% | 42 |
| afrykanerski Front Wolności | 2,2% | 9 |
| Partia Demokratyczna | 1,7% | 7 |
| Kongres Panafrykański | 1,3% | 5 |
| Afrykańska Partia Chrześcijańsko-Demokratyczna | 0,5% | 2 |
Wyniki poszczególnych partii w Senacie:
| Partia | Miejsca |
|---|---|
| Afrykański Kongres Narodowy | 60 |
| Partia Narodowa | 17 |
| Partia Wolności Inkatha | 5 |
| afrykanerski Front Wolności | 5 |
| Partia Demokratyczna | 3 |
Pozostałe partie nie otrzymały żadnego miejsca w parlamencie.
Bibliografia
- Gąsowski Andrzej, RPA, Warszawa 2006.
