Wyspa Tyberyjska

Wyspa Tyberyjska
Isola Tiberina
ilustracja
Kontynent

Europa

Państwo

 Włochy

Akwen

Tyber

Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wyspa Tyberyjska”
41°53′27″N 12°28′38″E/41,890833 12,477222
Multimedia w Wikimedia Commons
Widok na południowo-zachodnią stronę Wyspy Tyberyjskiej z Ponte Cestio
Widok wyspy na rycinie z 1593 roku

Wyspa Tyberyjska, zwana także Wyspą Tybrową (wł. Isola Tiberina, łac. Insula Tiberina) – jedna z dwóch wysp rzecznych na Tybrze[a], i jedyna wyspa na terenie Rzymu.

Powierzchnia wyspy wynosi 1,8 ha przy długości 270 m i szerokości do 67 metrów. Jej kształt przez wieki powodował, że porównywano ją do wielkiej łódki[1]. Największym z kilku położonych na niej obiektów jest szpital bonifratrów (Ospedale Fatebenefratelli) po północno-zachodniej stronie wysepki. W części środkowej wyspy wznosi się bazylika św. Bartłomieja, z relikwiami męczenników (m.in. św. Wojciecha)[2]. Leży tu też średniowieczny kompleks z wieżą rodziny Gaetanich, z której wywodził się papież Bonifacy VIII[3].

Historia

Wyspa jest połączona z resztą Rzymu dwoma mostami od czasów antycznych. Na lewym brzegu Tybru znajduje się dwuprzęsłowy most Fabrycjusza (wł. Ponte Fabricio), zbudowany w 62 roku p.n.e. i trzyprzęsłowy most Cestiusza (wł. Ponte Cestio) z 48 roku p.n.e., z prawego, zachodniego brzegu rzeki[4].

Widoczne są do dziś ruiny (łuk wsparty na dwóch filarach) innego niezachowanego mostu, znanego jako most Emiliusza (Ponte Emilio), który uległ jednak zawaleniu po największej w historii wyspy powodzi w XVI wieku. Łączył oba brzegi Tybru, a jego pozostałości znajdują się w pobliżu Wyspy Tyberyjskiej[1][3].

Według legendy, kiedy w 293 roku p.n.e. miasto dotknęła zaraza, za poradą ksiąg sybillińskich postanowiono wysłać poselstwo do słynnego sanktuarium uzdrawiającego boga Asklepiosa w Epidauros, aby sprowadzić do Rzymu świętego węża, symbolizującego boga. Na Polu Marsowym wąż wśliznął się do rzeki i popłynął na Wyspę Tyberyjską, gdzie zniknął, wskazując w ten sposób miejsce budowy świątyni Eskulapa, ukończonej w 289 roku p.n.e[5]. Od tego czasu Wyspa łączona jest z medycyną i uzdrawianiem[1].

Poza świątynią Eskulapa na Wyspie powstały inne miejsca kultu: Jowisza, Gai, Faunusa, Tiberinusa czy Bellony[1][6].

Festiwale

W ciągu lata, corocznie od 1995 na wyspie odbywa się festiwal Isola del CInema (Wyspa kina)[7][8].

Ponte Rotto (mal. Ettore Franz Roesler, ok. 1880)

Uwagi

  1. ↑ Drugą wyspą jest, dużo większa, Isola Sacra (Święta Wyspa), położona u ujścia Tybru do Morza Tyrreńskiego.

Przypisy

  1. ↑ a b c d JakubJ. Jasiński JakubJ., Wyspa Tyberyjska « IMPERIUM ROMANUM [online] [dostęp 2024-05-10]  (pol.).
  2. ↑ Rzym - Wyspa Tyberyńska - historia, zabytki, atrakcje [online], www.rzym.it, 22 października 2008 [dostęp 2024-05-08]  (pol.).
  3. ↑ a b Jarosław Mikołajewski: Rzymska Komedia. Piekło, Pieśń XVI. gazeta.pl, 2009-06-26. [dostęp 2014-05-30].
  4. ↑ Rzym - Wyspa Tyberyńska - historia, zabytki, atrakcje [online], www.rzym.it, 22 października 2008 [dostęp 2024-05-09]  (pol.).
  5. ↑ Lucyna Stankiewicz: Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Ossolineum, 2008, s. 123, ISBN 978-83-04-04768-6.
  6. ↑ AmandaA. Claridge AmandaA., JudithJ. Toms JudithJ., TonyT. Cubberley TonyT., Rome: An Oxford Archaeological Guide, Oxford University Press, 2010, ISBN 978-0-19-954683-1 [dostęp 2024-05-10]  (ang.).
  7. ↑ Isola del Cinema 2022, Piazza di San Bartolomeo all'Isola Piazza di San Bartolomeo all'Isola 41° 53' 25 7352"P.S.B.'I.P.S.B.'I.4. ° 5. ' 2. 7. " N Piazza di San Bartolomeo all'Isola Piazza di San Bartolomeo all'Isola 41° 53' 25 7352"P.S.B.'I.P.S.B.'I.4. ° 5. ' 2. 7. ", 12° 28' 39 63"1. ° 2. ' 3. 6. " E 12° 28' 39 63"1. ° 2. ' 3. 6. ", Isola del Cinema 2022 [online], Turismo Roma, 24 maja 2022 [dostęp 2024-05-10]  (ang.).
  8. ↑ Home [online], Isola del Cinema, 23 grudnia 2021 [dostęp 2024-05-09]  (wł.).
  • Britannica: place/Tiber-Island
  • Catalana: 0065992
  • DSDE: Tiberøen