Yehiel De-Nur
Yehiel De-Nur podczas procesu Adolfa Eichmanna Jerozolima, 1961 | |||
Data i miejsce urodzenia | 16 maja 1909 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 17 lipca 2001 | ||
Narodowość | żydowska | ||
Język | |||
Dziedzina sztuki | literatura | ||
|
Yehiel De-Nur lub Dinur[a], właśc. Jechiel Fajner (ur. 16 maja 1909 w Sosnowcu, zm. 17 lipca 2001 w Tel Awiwie) – żydowski pisarz, więzień niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz.
Życiorys
Podczas II wojny światowej De-Nur przez dwa lata był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. W 1945 roku zamieszkał w Izraelu, gdzie został pisarzem-historykiem, pisząc kilka prac po hebrajsku pod pseudonimem „Ka-Tzetnik 135633” (czasami: „K. Tzetnik”). Ka-Tzetnik znaczy „Kacetnik” (od niemieckiego Konzentrationslager – obóz koncentracyjny). 135633 to numer, który wytatuowano na przedramieniu De-Nura w obozie koncentracyjnym.
Jego prace dokumentują nazistowskie okrucieństwo. Pod pseudonimem pisał do momentu ujawnienia jego tożsamości podczas procesu Adolfa Eichmanna w 1961 roku. Zmarł w 2001 roku na raka.
Najsłynniejszą książką 135633 jest Dom lalek[1] (1956), opisujący oddziały rozkoszy (niem. Freudenabteilung), nazistowski układ – żydowskie kobiety zmuszane do świadczenia usług seksualnych w obozach koncentracyjnych. Sugerował, że bohaterką książki jest jego młodsza siostra, której nie udało się przeżyć Holocaustu. W innej z książek, Piepel, w której naziści seksualnie wykorzystują młodych chłopców, sugerował podobnie, że bohaterem opisanych wydarzeń był jego brat, zmarły w obozie koncentracyjnym[2]. Dwadzieścia lat później wokalista Ian Curtis nazwał swój zespół Joy Division, nawiązując do wydarzeń opisanych w książce.
W 1976 roku Dinur został poddany eksperymentalnej psychoterapii przy użyciu LSD, którą zastosował dr Jan Bastiaans. Powodem były powracające koszmary i depresja. Wizje doświadczone podczas terapii stały się kanwą książki Shivitti[3].
Twórczość
- Atrocity
- Dom lalek (ang. House of Dolls)
- Star Eternal
- Shivitti: A Vision
- Piepel
Uwagi
- ↑ „De-Nur” w języku hebrajskim oznacza „w ogniu”
Przypisy
- ↑ Dinur Yehiel (pseud. Ka-tzetnik): Dom Lalek. przekł. (z angielskiego) Andrzej Horodeński. Warszawa: „Orbita” Spółka Wydawniczo-Poligraficzna, 1992, s. 285. ISBN 83-7034-080-6.
- ↑ Welcome sandrawilliams.org - Hostmonster.com [online], sandrawilliams.org [dostęp 2024-04-26] .
- ↑ The Bastiaans Method of Drug-Assisted Therapy.
Linki zewnętrzne
- Project Nizkor: Proces Adolfa Eichmanna, zeznanie Yehiela Dinura. nizkor.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-03)].