Zagłębie Sosnowiec (piłka nożna)

Zagłębie Sosnowiec

Logo klubu
Przydomek	Sosnowiczanie, Zagłębiacy, Chłopcy znad Brynicy, Fanatycy znad Brynicy, Łowcy Hanysów, Łowcy Flag, ZS (Zagłębie Sosnowiec)
Maskotka	Łowca
Barwy	czerwono-zielono-białe
Data założenia	1906 jako KS Milowice
Debiut w najwyższej lidze	20 marca 1955 Zagłębie – Górnik Radlin 4:0
Liga	II liga
Państwo	Polska
Siedziba	Sosnowiec
Adres	ul. Kresowa 1 41-200 Sosnowiec
Stadion	ArcelorMittal Park (Pojemność: 11 600) Stadion Ludowy (Pojemność: 4950)
Sponsor techniczny	Hummel
Właściciel	Miasto Sosnowiec 98%
Prezes	Katarzyna Biały
Trener	Marek Saganowski
Asystent trenera	Seweryn Gancarczyk
Stroje domowe Stroje wyjazdowe
Multimedia w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews
Strona internetowa

Zagłębie Sosnowiec – polski klub piłkarski z Sosnowca, w latach 1955–1958, 1960–1986, 1989–1992, 2007–2008, 2018–2019 występujący na pierwszym poziomie rozgrywkowym. Od sezonu 2024/2025 występujący w II lidze. Czterokrotny zdobywca Pucharu Polski, czterokrotny wicemistrz Polski.

Historia

Od KS Milowice do Unionu Sosnowiec

Pierwsza organizacja sportowa na terenie Sosnowca powstała w 1906 – przy hucie „Milowice” w dzielnicy o tej samej nazwie. Wśród założycieli powstałego wówczas klubu sportowego byli: Aleksander Rene, Edward Michałowski i Józef Komander. Powstała drużyna nie miała stałego boiska – w piłkę grano praktycznie wszędzie tam, gdzie się dało.

W 1908 m.in. za prowadzenia nielegalnego klubu, aresztowany i osadzony w więzieniu w Łodzi został jeden z jego założycieli Aleksander Rene. Wydawało się, że nowo powstały klub nie ma szans na przetrwanie zwłaszcza że gubernator piotrkowski (któremu administracyjnie podlegał Sosnowiec) odmówił pomocy w stworzeniu w mieście filii petersburskiego Unionu.

Pomimo tak niesprzyjających okoliczności Rene nie rezygnował i jeszcze w 1908 r. zwrócił się z prośbą wprost do władz Unionu. Tym razem sprawę udało się załatwić pozytywnie i jeszcze w tym samym roku klubik z Sosnowca mógł nosić dumne miano „TS Union”. Organizacją nowego klubu zajął się m.in. wypuszczony na wolność Aleksander Rene.

Wtedy też powstał pierwszy w mieście plac do gry (stadionem to jeszcze to miejsce trudno było nazwać) przy skrzyżowaniu ulic Swobodnej i Starososnowieckiej^[1], gdzie starano się rozgrywać mecze z drużynami ościennych miast. Union grał w barwach białych z poprzecznie przechodzącym czerwonym pasem. Oprócz drużyny piłkarskiej w klubie istniały również sekcje: cyklistów i kręglarska. W składzie Unionu grali: Peterek, Kwapisz, Nalewka, Bińkowski, Rene, Pladek, Plich, Kandziora, Twardoch, Kiel, Brinwgwald, Lenger, bracia Heizelmannowie, Oskar^[2].

Czasy Victorii, KS Sosnowiec i Unii

Podczas I wojny światowej wszelka działalność sportowa w Sosnowcu uległa zawieszeniu. Drużynę piłkarską udało się reaktywować dopiero pod koniec 1918, kiedy przy Towarzystwie Kulturalno-Oświatowym „Świt” powstał klub TS „Victoria”. Drużyna przyjęła barwy biało-zielone, a w jej składzie możemy odnaleźć m.in. braci Kiepurów (przez krótki czas w klubie grał późniejszy słynny tenor Jan Kiepura), Filipkowskiego, Judę, Okularczyka, Muszyńskiego, Rolskiego, Siwka, Słomczyńskiego, Wieprzyckiego, Wiewiórkę i Zygmuntowskiego.

W 1919 powstał drugi z sosnowieckich klubów – TS Sosnowiec (przemianowany w 1921 na KS Sosnowiec), który poprzez kierownika Aleksandra Rene nawiązywał do wcześniejszych sosnowieckich klubów – KS Milowice i Unionu.

Już w 1922 sosnowieccy działacze piłkarscy podjęli rozmowy nad stworzeniem jednej, silnej organizacji sportowej. Niestety nie udało się im wówczas dojść do porozumienia.

Do szczebla ogólnokrajowego (pierwszej ligi) Victoria miała szansę awansować w 1928, kiedy to po wygraniu kieleckiej klasy A (Sosnowiec należał wówczas administracyjnie do województwa kieleckiego), w pierwszej rundzie eliminacji drużyna zagrała z Garbarnią Kraków i Pogonią Katowice. Spotkania te zakończyły się jednak znaczącymi porażkami klubu.

Brak sukcesów na arenie ogólnopolskiej skłoniły działaczy do ponownego podjęcia rozmów w sprawie fuzji. Ostatecznie realizacja śmiałych planów doszła do skutku dopiero w 1931, kiedy to na bazie Victorii i KS Sosnowiec stworzono Unię Sosnowiec. Nowa drużyna miała rozgrywać swoje mecze na boisku przy Alei Mireckiego (otwartym kilka lat wcześniej w 1926). Pierwszym sprawdzianem nowej drużyny był mecz towarzyski z pierwszoligowym Ruchem Hajduki Wielkie zakończony zaszczytnym dla nowej drużyny remisem 1:1. Prezesem nowo utworzonego klubu został inż. Jerzy Bijasiewicz, a do zarządu weszli Bronisław Bitnerowski, Stanisław Iskry, Teofil Kubiczek i Aleksander Wiprzycki^[3]. Wśród wybijających się graczy tego okresu widzimy: Dudka, Gwoździa, Słotę, Suwałę i Widawskiego. Klub oprócz sekcji piłki nożnej prowadził jeszcze sekcje: hokeja na lodzie, bokserską, gier sportowych, łyżwiarską, kolarską, motocyklową, lekkoatletyczną, tenisa ziemnego oraz turystyczno-krajoznawczą.

Unia Sosnowiec aż do wybuchu II wojny światowej swoją wyższość w klasie A udowadniała 4 -krotnie. W każdym z tych przypadków nie udawało się jednak awansować do pierwszej ligi.

Za pierwszym razem w 1933 drużyna zajęła drugie miejsce w pierwszej rundzie eliminacji za Naprzodem Lipiny (remis i porażka), a przed Olszą Kraków (zwycięstwo i porażka).

Trochę lepiej Unii poszło rok później, kiedy to odniosła zwycięstwo i remis nad Grzegórzeckim Kraków oraz remis i porażkę ze Śląsk Świętochłowice. Zajęte ponownie drugie miejsce nie dawało prawa do dalszych gier eliminacyjnych.

Ostatnią przed wojną szansę na awans drużyna z Sosnowca miała w 1939, którą jednak tak jak i poprzednio nie udało się wykorzystać. Co więcej Unia przegrała wówczas wszystkie cztery mecze i zajęła ostatnie miejsce w tabeli za Śląskiem Świętochłowice i Fablokiem Chrzanów.

W drużynie grał wtedy m.in. wyróżniający się junior, późniejszy prezes PZPN Wiesław Ociepka.

Późniejsze losy

Podczas okupacji początkowo grano sporadycznie, potem przeprowadzano regularne konspiracyjne rozgrywki z udziałem zespołów z Czeladzi, Piasków, Dąbrowy Górniczej, Niwki, Będzina, Zagórza i Sosnowca.

 Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Afera korupcyjna

2 sierpnia 2007 Wydział Dyscypliny PZPN za udział w największej w historii polskiego futbolu ujawnionej aferze korupcyjnej ukarał Zagłębie Sosnowiec degradacją o jedną klasę rozgrywkową, karą czterech ujemnych punktów oraz grzywną w wysokości 50 tys. złotych. Karą punktową klub ukarany został w sezonie 2007/08 zaś karą degradacji w sezonie 2008/09^[4]. Później karę punktów przeniesiono na sezon 2008/09.

Powrót i spadek z Ekstraklasy

27 maja 2018, po zwycięstwie 1:0 z Ruchem Chorzów, Zagłębie Sosnowiec po 10 latach przerwy powróciło do Ekstraklasy. 5 maja 2019 po porażce ze Śląskiem Wrocław 2:4, klub spadł do I ligi.

Dotychczasowe nazwy

• 1906 – Klub Sportowy Milowice
• 1908 – Towarzystwo Sportowe Union Sosnowiec (jako filia Unionu Petersburg)
• 1918 – Towarzystwo Sportowe Victoria Sosnowiec
• 1919 – KS Sosnowiec
• 1931 – Po fuzji KS Sosnowiec z Towarzystwem Sportowym Victoria Sosnowiec powstaje Unia Sosnowiec
• 1945 – Robotniczy Klub Sportowy Sosnowiec
• 1945 – Rejonowa Komenda Uzupełnień Sosnowiec
• 1948 – ZKSM Unia Sosnowiec
• 1949 – Zakładowy Klub Sportowy Stal Sosnowiec
• 1962 – Górniczy Klub Sportowy Zagłębie Sosnowiec
• 1990 – Klub Sportowy Zagłębie Sosnowiec
• 1993 – Stal Sosnowiec
• 1994 – Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji Sosnowiec
• 1995 – Sosnowieckie Towarzystwo Sportowe Zagłębie Sosnowiec
• 2001 – Zagłębie Sosnowiec Sportowa Spółka Akcyjna
• 2004 – Zagłębie Sosnowiec Spółka Akcyjna

Sukcesy

• Mistrzostwa Polski:
  • Wicemistrzostwo (4x): 1955, 1963/64, 1966/67, 1971/72
  • 3. miejsce (3x): 1962, 1962/63, 1964/65
• Puchar Polski:
  • 1. miejsce (4x): 1961/1962, 1962/1963, 1976/1977, 1977/1978
  • 2. miejsce (1x): 1970/1971
• Puchar Ligi Polskiej:
  • 2. miejsce (1x): 1978
• Półfinał Pucharu Karla Rappana (Intertoto): 1966/67.
• Mistrzostwo w International Soccer League, czyli promującej w Stanach Zjednoczonych piłkę nożną, czyli „europejską odmianę futbolu” amerykańskiej lidze międzynarodowej – i związany z tym udział w Finale Pucharu Ameryki tejże organizacji – 1964.

Statystyki drużyny

 Osobny artykuł: Zagłębie Sosnowiec w krajowych rozgrywkach w piłce nożnej.

Rekordy

W pierwszej lidze 36 sezonów: 1955-58, 60-85/86, 89/90-91/92, 2007/08, 2018/19

• Debiut w ekstraklasie:
  • 20 marca 1955 z Górnikiem Radlin u siebie 4:0 (1:0)
• Najwyższa wygrana w I lidze:
  • 9 kwietnia 1966 z ŁKS Łódź u siebie 6:0 (2:0)
• Najwyższe przegrane w I lidze:
  • 14 sierpnia 1958 z ŁKS-em Łódź na wyjeździe 0:7 (0:5)
  • 1 czerwca 1991 ze Śląskiem Wrocław na wyjeździe 0:7 (0:5)
• Zagłębie Sosnowiec zajmuje 15. miejsce w tabeli Wszech czasów Ekstraklasy.

Europejskie puchary

Legenda do wszystkich tabel: Q – runda eliminacyjna, 1/16, 1/8, 1/4, 1/2 – odpowiednia faza rozgrywek, Grupa – runda grupowa, 1r gr – pierwsza runda grupowa, 2r gr – druga runda grupowa, F – finał, R – runda, PO – play-off k. – rzuty karne, los. – losowanie, Dogr. – dogrywka, w. – zasada bramek strzelonych na wyjeździe

Sezon	Rozgrywki	Runda	Przeciwnik	Dom	Wyjazd	Ogólnie
1962/1963	Puchar Zdobywców Pucharów	Q	Újpest FC	0–0	0–5	0–5
1963/1964	Puchar Zdobywców Pucharów	1R	Olympiakos SFP	1–0	1–2	2–2, 0–2 (N)
1971/1972	Puchar Zdobywców Pucharów	1R	Åtvidabergs FF	3–4	1–1	4–5
1972/1973	Puchar UEFA	1R	Vitória Setúbal	1–0	1–6	2–6
1977/1978	Puchar Zdobywców Pucharów	1R	PAOK FC	0–2	0–2	0–4
1978/1979	Puchar Zdobywców Pucharów	1R	SSW Innsbruck	2–3	1–1	3–4

Statystyki piłkarzy

 Z tym tematem związana jest kategoria: Piłkarze Zagłębia Sosnowiec.

Królowie strzelców

• Królowie strzelców w Ekstraklasie w barwach Zagłębia:
  • 1964 – Józef Gałeczka – 18 bramek
  • 1970 – Andrzej Jarosik – 18 bramek
  • 1971 – Andrzej Jarosik – 13 bramek
  • 1977 – Włodzimierz Mazur – 17 bramek

Najskuteczniejsi strzelcy

W meczach rozgrywanych w ekstraklasie najwięcej bramek zdobyli:

1. Andrzej Jarosik 113
2. Józef Gałeczka 98
3. Włodzimierz Mazur 79
4. Ginter Piecyk 61
5. Czesław Uznański 42

Reprezentanci Polski

W reprezentacji Polski grało 19 zawodników Zagłębia^[5]. Zaszczytu tego dostąpili:

• 57 – Jan Urban
• 38 – Wojciech Rudy w latach 1974–1981
• 25 – Andrzej Jarosik w latach 1965–1972
• 21 – Roman Bazan w latach 1963–1968
• 21 – Włodzimierz Mazur w latach 1976–1982
• 20 – Józef Gałeczka w latach 1962–1966
• 18 – Roman Strzałkowski w latach 1966–1970
• 8 – Włodzimierz Śpiewak
• 7 – Witold Majewski
• 3 – Witold Szyguła
• 3 – Czesław Uznański
• 2 – Marian Masłoń
• 1 – Jerzy Dworczyk
• 1 – Witold Kasperski
• 1 – Zdzisław Kostrzewa
• 1 – Józef Kowalczyk
• 1 – Jan Leszczyński
• 1 – Zbigniew Myga
• 1 – Zbigniew Mikołajów

Występy zawodników w I lidze

Najwięcej meczów rozegrali:

1. Roman Bazan 304
2. Włodzimierz Mazur 282
3. Wojciech Rudy 275
4. Andrzej Jarosik 265
5. Zbigniew Seweryn 263

Trenerzy (po 1945)

Lp.	Imię i nazwisko	Okres urzędowania
–	nieznany	1945	1956
1.	Hubert Skolik	1.07.1956	1.01.1957
–	nieznany	1957	1962
2.	Teodor Wieczorek	1.01.1962	30.06.1966
–	nieznany	1966	1968
3.	Tibor Kemény	8.02.1968	30.06.1970
4.	Ferenc Farsang	25.07.1970	30.06.1972
5.	Antoni Brzeżańczyk	1.07.1972	30.06.1973
–	nieznany	1973	1974
6.	Józef Gałeczka (1. kadencja)	1.07.1974	30.06.1975
–	nieznany	1975	1976
(6.)	Józef Gałeczka (2. kadencja)	1.07.1976	31.12.1979
7.	Andrzej Strejlau	1.01.1980	31.12.1980
–	nieznany	1980	1983
8.	Hubert Kostka	26.04.1983	30.06.1983
–	nieznany	1983	1986
9.	Jerzy Kopa	1.07.1986	27.12.1986
(6.)	Józef Gałeczka (3. kadencja)	1.01.1987	30.06.1989
–	nieznany	1989	2000
10.	Jerzy Dworczyk (1. kadencja)	22.10.2000	23 maja 2001
–	nieznany	2001	2002
11.	Krzysztof Tochel	28 maja 2002	2.04.2006
12.	Janusz Białek	4.04.2006	29.08.2006
(10.)	Jerzy Dworczyk (2. kadencja)	29.08.2006	15 maja 2007
13.	Robert Moskal	15 maja 2007	28.06.2007
14.	Jerzy Kowalik	1.07.2007	23.10.2007
15.	Andrzej Orzeszek (1. kadencja)	23.10.2007	30.10.2007
16.	Romuald Szukiełowicz	31.10.2007	18.12.2007
(15.)	Andrzej Orzeszek (2. kadencja)	18.12.2007	23.03.2008
17.	Piotr Pierścionek	24.03.2008	8.09.2008
18.	Miroslav Copjak	10.09.2008	15.12.2008
19.	Janusz Kudyba	15.12.2008	14.04.2009
20.	Jerzy Dworczyk	14.04.2009	30.06.2009
21.	Piotr Pierścionek	14.04.2009	18 maja 2010
22.	Marek Chojnacki	18 maja 2010	5.10.2010
p.o.	Tomasz Łuczywek (tymczasowo)	6.10.2010	13.10.2010
23.	Leszek Ojrzyński	13.10.2010	30.06.2011
24.	Piotr Stach	1.07.2011	3.10.2011
p.o.	Robert Stanek (tymczasowo)	3.10.2011	4.10.2011
25.	Jerzy Wyrobek	4.10.2011	22.11.2012
26.	Miroslaw Kmieć	22.11.2012	21.10.2013
p.o.	Artur Derbin (tymczasowo)	21.10.2013	22.10.2013
p.o.	Robert Stanek (tymczasowo)	21.10.2013	22.10.2013
27.	Miroslaw Smyła	22.10.2013	9.03.2015
28.	Robert Stanek (1. kadencja)	9.03.2015	11.06.2015
29.	Artur Derbin (1. kadencja)	9.03.2015	11.06.2015
30.	Romuald Szukiełowicz	11.06.2015	15.07.2015
(28.)	Robert Stanek (2. kadencja)	15.07.2015	7 maja 2016
(29.)	Artur Derbin (2. kadencja)	15.07.2015	7 maja 2016
32.	Tomasz Łuczywek	7 maja 2016	6.06.2016
33.	Jacek Magiera	6.06.2016	22.09.2016
34.	Jarosław Araszkiewicz	23.09.2016	3.10.2016
35.	Piotr Mandrysz	3.10.2016	29.11.2016
36.	Dariusz Banasik	2.01.2017	18.08.2017
37.	Dariusz Dudek (1. kadencja)	21.08.2017	8.10.2018
38.	Valdas Ivanauskas	15.10.2018	30.06.2019
39.	Radosław Mroczkowski	1.07.2019	27.09.2019
p.o.	Michal Farkas (tymczasowo)	27.09.2019	30.09.2019
(37.)	Dariusz Dudek (2. kadencja)	30.09.2019	28.04.2020
40.	Krzysztof Dębek	1 maja 2020	6.11.2020
p.o.	Łukasz Matusiak (tymczasowo)	6.11.2020	9.11.2020
41.	Kazimierz Moskal	9.11.2020	7.09.2021
p.o.	Łukasz Matusiak (tymczasowo)	9.09.2021	17.09.2021
p.o.	Grzegorz Bąk (tymczasowo)	9.09.2021	17.09.2021
42.	Artur Skowronek	17.09.2021	5.12.2022
(37.)	Dariusz Dudek (3. kadencja)	7.12.2022	12.04.2023
p.o.	Marcin Malinowski (tymczasowo)	12.04.2023	30.06.2023
43.	Krzysztof Gorecko	1.07.2023	22.08.2023
(29.)	Artur Derbin (3. kadencja)	22.08.2023	16.01.2024
44.	Alaksandr Chackiewicz	16.01.2024	05.04.2024
45.	Marek Saganowski	05.04.2024	obecnie

Prezesi klubu (po II wojnie światowej)

Stadion

 Osobny artykuł: Zagłębiowski Park Sportowy (stadion).

Zagłębiowski Park Sportowy został otwarty 25 lutego 2023 r. Pojemność stadionu przy ulicy generała Mariusza Zaruskiego to 11600 widzów^[6].

Kibice

Kibice Zagłębia Sosnowiec przyjaźnią się z kibicami Legii Warszawa^[7] (od połowy lat 70.), Olimpii Elbląg (od drugiej połowy 2004 roku), BKS Stal Bielsko-Biała od 1982 roku^[8], a także od niedawna z kibicami Czuwaju Przemyśl.

Piłkarze

Obecny skład

Stan na 5 Kwietnia 2024 roku.

Sztab szkoleniowy

Stan na 16 listopada 2023

Funkcja	Imię i nazwisko
Trener	Marek Saganowski
Asystent	Seweryn Gancarczyk
Trener przygotowania fizycznego	Marcin Nawrat
Trener bramkarzy	Łukasz Gajda
Fizjoterapeuta	Damian Wdowik
Masażysta	Grzegorz Buczek
Kierownik drużyny	Marcel Płachta
Kierownik techniczny	Mirosław Janosz

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona klubu (pol.)