Zakład Karny we Wronkach
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Miejscowość | Wronki | ||
Adres | 64-510 Wronki | ||
Rodzaj | |||
Jednostka nadrzędna | OISW Poznań | ||
Przeznaczenie | typu zamkniętego, przeznaczony dla mężczyzn recydywistów, z oddziałem półotwartym | ||
Kierownictwo jednostki | mjr Sławomir Matuszczak | ||
Pojemność | 1443 | ||
Data powstania | 1894 | ||
Położenie na mapie Wronek | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |||
Położenie na mapie powiatu szamotulskiego | |||
Położenie na mapie gminy Wronki | |||
52°42′32″N 16°23′01″E/52,708970 16,383640 | |||
|
Zakład Karny we Wronkach – największy w Polsce zakład typu zamkniętego, przeznaczony dla recydywistów penitencjarnych[2], z oddziałami:
- dla skazanych odbywających karę w zakładzie karnym typu półotwartego
- terapeutycznymi, dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzeniem umysłowym
- terapeutycznymi, dla skazanych uzależnionych od alkoholu albo innych środków odurzających lub substancji psychotropowych
Przy zakładzie działa szkoła, gdzie odbywa się nauka w zakresie szkoły zasadniczej zawodowej i średniej technicznej.
Skazani są zatrudnieni:
- w przedsiębiorstwie przywięziennym PPM Pomet (odpłatne)
- przy pracach administracyjno-gospodarczych na terenie zakładu (odpłatne)
- na rzecz lokalnego samorządu (nieodpłatne)
Historia
Więzienie zbudowano w 1894 roku[2]. Najpierw przeznaczone było na dom karny dla skazanych na dłuższe pozbawienie wolności oraz osadzonych pozostających do dyspozycji Sądu Prowincji Poznańskiej[3].
Więzienie było zbudowane w systemie celkowym.
Składało się z trzech pawilonów, które miały po cztery kondygnacje oraz z kompleksu budynków dla strażników więziennych. Budynki były rozmieszczone w kształcie krzyża.
Zakład był wielokrotnie rozbudowywany. Dobudowano:
- szpital
- 2 budynki gospodarcze
- dom dla dyrektora więzienia i księdza
Wybuch powstania wielkopolskiego (27 grudnia 1918) spowodował otwarcie więzienia i wypuszczenie skazanych na wolność. W 1919 Więzienie Wronieckie funkcjonowało jako koszary. Po zakończeniu walk odzyskało swoją dawną funkcję. W tym samym roku skierowano do więzienia pierwsze kobiety skazane w procesach politycznych oraz działaczy organizacji robotniczych i komunistycznych[3].
W 1921 więzienie włączono w system więziennictwa polskiego.
Następnie Centralne Więzienie we Wronkach zmieniło nazwę na „więzienie ciężkie”. Najczęściej izolowano tam więźniów politycznych (w latach trzydziestych ok. 500).
W czasie II wojny światowej więzienie zostało włączone w system więzień sądowych III Rzeszy w ramach Kraju Warty. Przebywali wówczas w zakładzie więźniowie skazani na karę od 6 miesięcy do 2 lat pozbawienia wolności (zarówno kobiety, jak i mężczyźni).
Po wojnie nadal funkcjonował tu zakład karny. Centralne Więzienie we Wronkach zamieniono na więzienie polityczne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (do 26 marca 1956).
Więzieni
Więźniami zakładu we Wronkach byli m.in.:
- Wojciech Korfanty
- Stefan Mossor
- Róża Luksemburg
- Stanisław Skalski
- Kazimierz Augustowski
- Wiesław Chrzanowski
- Witold Szaniawski
- Stanisław Tatar
- Jacek Kuroń
- Stepan Bandera
- Carl Maria Splett
- Zenon Kossak
- Eugeniusz Roland
- Józef Strzelczyk
- Florian Zając
- Mieczysław Majdzik
- Wilhelm Scheider
- Wacław Lipiński
- Stanisław Mierzwa
Przypisy
- ↑ Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 lutego 2020 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Sprawiedliwości lub przez niego nadzorowanych (M.P. z 2020 r. poz. 241).
- ↑ a b MagdaM. Prętka MagdaM., Zakład Karny we Wronkach na zdjęciach NAC [online], Szamotuły Nasze Miasto, 8 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-29] (pol.).
- ↑ a b IzabelaI. Wielicka IzabelaI., Największe więzienie w Polsce [online], Wielkopolska-country.pl [dostęp 2022-01-29] (pol.).
Bibliografia
- Ogólnopolski Portal Służby Więziennej. sw.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].
Linki zewnętrzne
- Centralne Więzienie Wronki – rys historyczny