Zastawka aorty

Zastawka aorty
aortic valve
valva aortae
Zastawki w sercu człowieka, półschemat (b – zastawka aorty)
8 – płatek półksiężycowaty lewy zastawki aorty 9 – lewa komora (biała strzałka wskazuje kierunek przepływu krwi)

Zastawka aorty (łac. valva aortae) – zastawka tętnicza w sercu zapobiegająca cofaniu się krwi z aorty do lewej komory.

Anatomia

Zastawka aorty składa się z trzech płatków półksiężycowatych (valvulae semilunales) tylnego, prawego i lewego, którym na ścianie aorty odpowiadają uwypuklenia tworząc razem trzy zatoki aorty (sinus aortae). Uwypuklenie tworzone przez 3 zatoki na aorcie nazywa się opuszką aorty (bulbus aortae). Z prawej i lewej zatoki aorty odchodzą tętnice wieńcowe.

Fizjologia

Czynność zastawki aorty polega na zapobieganiu cofania się krwi aorty do lewej komory serca.

Faza skurczowa

Ponieważ zastawka dwudzielna jest zamknięta to płatki zastawki aorty rozstępują się w kierunku ściany aorty i krew jest wyrzucana do aorty.

Faza rozkurczowa

Cofająca się krew wypełnia płatki półksiężycowate powodując ich automatyczne zamknięcie oraz szczelne dociśnięcie ich brzegów do siebie.

Histologia

Zastawka aortalna składa się z trzech warstw^[1]:

środkowej zbudowanej z tkanki łącznej właściwej włóknistej,
obwodowej^[2] skierowana ku aorcie odpowiadającej jej błonie wewnętrznej zbudowanej z licznej włókien kolagenowych i sprężystych, nielicznych fibroblastów i miocytów gładkich,
zewnętrznej skierowana ku komorom odpowiadającej wsierdziu, pokryte jest śródbłonkiem, które komórki leżą na ciągłej blaszce podstawnej i maja owalne lub okrągłe jądra, pod śródbłonkiem znajduje się trójwarstwowa cześć łącznotkankowa składająca się z:
- podśródbłonkowa warstwa luźna – fibroblasty, włókna kolagenowe i włókna sprężyste w niewielkiej liczbie,
- warstwa mięśniowo-sprężysta – włókna kolagenowe, włókna sprężyste i miocyty gładkie,
- warstwa podwsierdziowa – komórki tkanki tłuszczowej żółtej (nieliczne)^[1].

Płatki półksiężycowate nie mają naczyń krwionośnych z wyjątkiem położonych w mięśniówce^[2].

Odmiany

Zastawka aorty może posiadać od jednego do pięciu płatków^[a].

Rozwój płodowy

Rozwój zastawki aortalnej jest nierozerwalnie związany z rozwojem stożka tętniczego, który powstaje w 21 dniu z podziału cewy sercowej^[3]. Po 7 tygodniu stożek tętniczy dzieli się spiralnie i tworzy wspólnie z workiem aortowym pień płucny i aortę. Równocześnie z powstaniem dwóch większych fałdów wspólnego pnia tętniczego dzielących go na pień płucny i aortę w pniu tym powstają dwa równolegle fałdy mniejsze. Po zrośnięciu się fałdów większych w przegrodę pnia wszystkie fałdy zostają przez nie przepołowione tworząc w aorcie trzy fałdy – dwie powstałe z przepołowienia fałdów większych i jeden z fałdu mniejszego. Następnie części fałdów położonej wyżej zanikają, a części fałdów położone niżej zostają wydrążone od góry i przekształcają się w kieszonki otwarte do aorty^[4]

Osłuchiwanie

Dźwięk zamknięcia zastawki aortalnej bierze udział w tworzeniu drugiego tonu serca^[3]. Miejscem osłuchiwania tej zastawki jest druga przestrzeń międzyżebrowa prawa przymostkowo^[3].

Wady wrodzone zastawki aorty

Choroby zastawki aorty

Uwagi kliniczne

Na przedniej powierzchni klatki piersiowej zastawka aorty rzutuje się na lewy brzeg mostka na wysokości trzeciej przestrzeni międzyżebrowej^[3].

Zobacz też

Uwagi

↑ Odmiana z jednym i odmiana z pięcioma płatkami występuje wyjątkowo rzadko.

Przypisy

↑ ^a ^b Wojciech Sawicki, Jacek Malejczyk: Histologia. Warszawa: PZWL, 2012, s. 340. ISBN 978-83-200-4349-5.
↑ ^a ^b Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. III. Warszawa: PZWL, 1993, s. 63–65. ISBN 83-200-1628-2.
↑ ^a ^b ^c ^d Sobotta Atlas Anatomii człowieka. Friedrich Paulsen (red.); Jens Waschke (red.); Witold Woźniak (red. IV wyd. pol.); Kazimierz S. Jędrzejewski (red. IV wyd. pol.). T. 2. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2012, s. 4–14. ISBN 978-83-7609-709-1.
↑ Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. III. Warszawa: PZWL, 1993, s. 39–42. ISBN 83-200-1628-2.
↑ Lust Pfaundler Diagnostyka i terapia w pediatrii. Helmut Bartels (red.); Irena Norska-Borówka (red. I wyd. pol.). Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 1999, s. 397–427. ISBN 83-87944-15-7.
↑ Paul Dworkin: Pediatria. Jan Pellar (red. I wyd. pol). Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 1993, s. 393–400. ISBN 83-85842-00-4.
↑ ^a ^b Choroby wewnętrzne. Franciszek Kokot (red.). Warszawa: PZWL, 1996, s. 64–68. ISBN 83-200-1960-5.

Bibliografia

Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. III. Warszawa: PZWL, 1993, s. 63–65. ISBN 83-200-1628-2.
Wojciech Sawicki, Jacek Malejczyk: Histologia. Warszawa: PZWL, 2012, s. 340. ISBN 978-83-200-4349-5.
Sobotta Atlas Anatomii człowieka. Friedrich Paulsen (red.); Jens Waschke (red.); Witold Woźniak (red. IV wyd. pol.); Kazimierz S. Jędrzejewski (red. IV wyd. pol.). T. 2. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2012, s. 4–14. ISBN 978-83-7609-709-1.
Choroby wewnętrzne. Franciszek Kokot (red.). Warszawa: PZWL, 1996, s. 64–68. ISBN 83-200-1960-5.
Paul Dworkin: Pediatria. Jan Pellar (red. I wyd. pol). Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 1993, s. 393–400. ISBN 83-85842-00-4.
Lust Pfaundler Diagnostyka i terapia w pediatrii. Helmut Bartels (red.); Irena Norska-Borówka (red. I wyd. pol.). Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 1999, s. 397–427. ISBN 83-87944-15-7.