Zrostnik
Trachymene glaucifolia | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | selerowce | ||
Rodzina | araliowate | ||
Rodzaj | zrostnik | ||
Nazwa systematyczna | |||
Trachymene Rudge Trans. Linn. Soc. London 10: 300. t. 21. 7 Sep 1811[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
T. incisa Rudge[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
|
Zrostnik, dwutarcznik[5] (Trachymene Rudge) – rodzaj roślin z rodziny araliowatych (Araliaceae), dawniej włączany do selerowatych (Apiaceae). Obejmuje około 45[6]–56[7] gatunków. Występują one na obszarze od południowo-wschodniej Azji po wyspy Oceanii (na wschodzie po wyspy Fidżi)[6]. Centrum zróżnicowania znajduje się w Australii, gdzie rośnie 35[6]–39[7] gatunków. Rośliny siedlisk suchych, niezalesionych, rozwijające się często po pożarach[6]. Znaczenie użytkowe ma zrostnik błękitny Trachymene coerulea uprawiany jako ozdobna roślina jednoroczna o jasnofioletowych kwiatach (wyhodowano także odmiany o kwiatach różowych i białych)[6].
Morfologia
- Pokrój
- Byliny, rośliny dwuletnie i jednoroczne[6], w tym także efemerydy[8], o pędzie prosto wzniesionym i osiągającym do 30 cm wysokości[6], nagim, rzadko owłosionym lub czasem kreskowanym[8]. Korzeń palowy cienki lub tęgi[8].
- Liście
- Odziomkowe lub łodygowe, ogonkowe, pojedyncze lub trójdzielnie podzielone[8], odcinki z reguły wąskie[6].
- Kwiaty
- Zebrane w koliste, pojedyncze baldachy, wsparte licznymi przysadkami. Działki kielicha drobne. Korona barwy różowej, białej lub niebieskiej, tworzona jest przez 5 wolnych płatków, z których te skierowane na zewnątrz baldacha są większe od tych skierowanych do jego środka. Pręcików 5. Zalążnia dolna, dwukomorowa, w każdej z komór z pojedynczym zalążkiem. Szyjki słupka dwie[6].
- Owoce
- Rozłupnia rozpadająca się na dwie rozłupki, spłaszczone, owalne lub koliste, z 5 żebrami[6].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z podrodziny Hydrocotyloideae z rodziny araliowatych Araliaceae[4].
- Wykaz gatunków (lista niepełna, tylko taksony australijskie)[9]
- Trachymene anisocarpa (Turcz.) B.L.Burtt
- Trachymene bialata (Domin) B.L.Burtt
- Trachymene ceratocarpa (W.Fitzg.) Keighery & Rye
- Trachymene coerulea Graham – zrostnik błękitny[5]
- Trachymene croniniana (F.Muell.) T.Durand & B.D.Jacks.
- Trachymene cyanopetala (F.Muell.) Benth.
- Trachymene dendrothrix Maconochie
- Trachymene didiscoides (F.Muell.) B.L.Burtt
- Trachymene dusenii (Domin) F.M.Bailey
- Trachymene elachocarpa (F.Muell.) B.L.Burtt
- Trachymene glaucifolia (F.Muell.) Benth.
- Trachymene grandis (Turcz.) Rye
- Trachymene microcephala (Domin) B.L.Burtt
- Trachymene oleracea (Domin) B.L.Burtt
- Trachymene ornata (Endl.) Druce
- Trachymene pavimentum M.D.Barrett & R.L.Barrett
- Trachymene pilbarensis Rye
- Trachymene pilosa Sm.
- Trachymene platyptera Bunge
- Trachymene pyrophila Rye
- Trachymene rotundifolia (Benth.) Maconochie
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-05-18] (ang.).
- ↑ a b Trachymene. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-05-18].
- ↑ a b Genus: Trachymene Rudge. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-05-18].
- ↑ a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 70. ISBN 978-83-925110-5-2.
- ↑ a b c d e f g h i j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 300. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ a b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 931, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b c d Genus Trachymene. [w:] New South Wales Flora Online [on-line]. PlantNET. [dostęp 2019-05-18].
- ↑ Trachymene Rudge. [w:] FloraBase [on-line]. Western Australian Herbarium. [dostęp 2019-05-18].
- EoL: 5053405
- GBIF: 6026323
- identyfikator iNaturalist: 354030
- IPNI: 40622-1
- NCBI: 128456
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:40622-1
- Tela Botanica: 102145
- identyfikator Tropicos: 40016092
- CoL: 7YCK