Čenta

Čenta

Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Srednjobanatski
Grad	Zrenjanin
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	3050
Gustina stanovništva	38 st./km²
Geografija
Koordinate	45°06′18″N 20°23′10″E / 45.105°N 20.386°E / 45.105; 20.386
Nadmorska visina	76 m
Površina	81,3 km²
Čenta Čenta (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	23266
Pozivni broj	023
Registarska oznaka	ZR

Koordinate: 45° 06′ 18" SGŠ, 20° 23′ 10" IGD

Čenta (mađ. Csenta) je naselje grada Zrenjanina u Srednjobanatskom okrugu. Čenta - predstavlja tipično banatsko selo. Najveću specifičnost predstavlja geografski položaj sela, jer su centri, Beograd, Zrenjanin i Pančevo na gotovo podjednakoj udaljenosti. Administrativni centar je Zrenjanin, ali je ekonomska povezanost sa Beogradom daleko jača, naročito zbog velikog broja čenćana koji su zaposleni na teritoriji Beograda. Prema popisu iz 2011 (Popis stanovništva 2011. u Srbiji) bilo je 3050 stanovnika.

Istorija

Prvi pomen Čente datira iz 1549. godine, u jednom turskom tefteru, o opisu Segedinskog sandžaka. Tada su zabeležena 22 domaćinstva (imenom i prezimenom) i Voja kaluđer. Gotovo sve vreme turske vladavine nad današnjim Banatom, Čenta je bila naseljena, iako se ne pominje u Pećkom katistigu ni 1660, kao ni 1666. godine. Tada je zabeleženo samo naselje Ječin, severoistočno od današnjeg sela. Ječin je naseljen u vreme izgona Turaka iz Banata, 1717. godine kada je u selu bilo 13 domova i pop Petar. Deo Ječina se preselio u Čentu, gde je pop Petar i sahranjen, a njegov spomenik je sačuvan, kod Stare crkve, do današnjeg dana. Na Marsi jevoj karti Banata iz 1723/25. godine, Čenta (Črenta) je zabeležena kao zapustelo selo, ali već 1727. godine, zabeležena su 22 domaćinstva, te je verovatno da je bilo naseljeno i 1723. godine, ali se stanovništvo pred popisivačima razbežalo.

Čenta je mnogo stradala u vreme upada Turaka, 1736/37. godine, pa je, od pređašnja 22 doma, ostalo samo 7. Glavni uzrok smanjenja broja stanovnika je bila kuga. Postoji poimenični popis ovih domaćinstava. Prema popisu iz 1748. godine, Čenta ima 58 domova. Godine 1750/53. selo ulazi u sastav Banatske zemaljske milicije, a kasnije pripada XII Nemačko-Banatskom puku, sve do 1873. godine, kada je ukinuta Vojna granica, a Čenta pripala Torontalskoj županiji. Naziv sela potiče, verovatno, od staroslovenske reči „Čantra“ (torba), jer je selo, u srednjem veku, bilo okruženo barama i močvarama, pa se. tokom većeg dela godina, nalazilo praktično na ostrvu, a meštani, u tom selu, sakriveni kao u kakvoj torbi, od nepoželjnih prolaznika i poreznika. Ulaskom Čente u sastav Vojne granice 1753. godine, selo dobija naziv Leopoldovo i taj naziv zadržava sve do 1883. godine, kada se selu vraća pređašnji naziv.^[1]

Crkva

U Starom selu, postojala je crkva, izgrađena 1743. godine, od pletara i naboja. Crkva je srušena i obnovljena 1991. godine. Nova crkva, sagrađena je u sadašnjem centru sela, 1802. godine. Oltar, zvona i čitav objekat, nalaze se pod zaštitom države, od 1974. godine. Crkva je proslavila dvesto godina postojanja, 2002. godine.

Demografija

U naselju Čenta živi 2448 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,2 godina (38,1 kod muškaraca i 40,3 kod žena). U naselju ima 960 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,25.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija

Godina	Stanovnika




1948.	3293	^[2]
1953.	3298
1961.	3182
1971.	3224
1981.	3192
1991.	3001	2946
2002.	3227	3119

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi	2969	95.19%
Crnogorci	26	0.83%
Romi	19	0.60%
Hrvati	14	0.44%
Makedonci	10	0.32%
Jugosloveni	9	0.28%
Mađari	6	0.19%
Nemci	5	0.16%
Slovaci	3	0.09%
Rumuni	2	0.06%
Česi	1	0.03%
Ukrajinci	1	0.03%
Rusi	1	0.03%
Albanci	1	0.03%
nepoznato	20	0.64%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[3]


	m	ž
?	12	10
80+	16	45
75-79	42	53
70-74	47	83
65-69	88	104
60-64	75	107
55-59	87	89
50-54	110	99
45-49	138	101
40-44	120	105
35-39	124	103
30-34	125	118
25-29	70	97
20-24	106	89
15-19	92	103
10-14	118	102
5-9	99	100
0-4	68	74
prosek	38.1	40.3

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	799	840	881	939	959	922	960

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	187	198	141	199	135	69	20	11	-	-	3.25

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	1252	358	790	64	38	2	1306

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	220	788	256	38	4

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	796	428	13	1	157	2	56	55	8	26
Ženski	431	232	-	-	70	-	1	43	14	4
Oba	1227	660	13	1	227	2	57	98	22	30
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	1	10	10	10	8	9	-	-	2
Ženski	2	7	6	20	21	6	1	-	4
Oba	3	17	16	30	29	15	1	-	6

Reference

↑ Monografija: “Po ravnom Banatu“(1935)
↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7