Monrovia

Monrovia
Panorama grada s avenijom Broad Street
Koordinate: 6°18′N 10°48′W / 6.300°N 10.800°W / 6.300; -10.800
Država	Liberija
Okrug (County)	Montserrado
po američkom predsjedniku Jamesu Monrou	25. april 1822.
Vlast
- Gradonačelnik	Jefferson T. Koijee
Površina
- Područje utjecaja	150 km²
Stanovništvo (2008.)
- Grad	1,021.762[1]
Vremenska zona	UTC+1 (UTC+1)
Karta
Monrovia class=notpageimage| Monrovija na karti Liberije

Monrovia je najveći i glavni grad Republike Liberije, ujedno trgovački, administrativni i financijski centar zemlje te najveća luka u tom dijelu Afrike. Grad broji 1,021.762 stanovnika.^[1]

Geografija

Najveći i najstariji dio Monrovije se prostire duž poluotoka Mesurado između Atlanskog oceana i rijeke Mesurado, čije ušće formira veliku prirodnu luku. Kanal rijeke Saint Paul koja uvire u Atlantik na sjevernim granicama grada, formira otok Bushrod, na kom se danas prostire luka i industrijski pogoni. On je dostupan iz centra grada, preko dva mosta koja vode do njega, Kralj Zolu Duma i Gabriel Tucker. Administrativno grad Monrovija se nalazi u istoimenom okrugu, ali on nije glavni grad tog okruga, već je to mali gradić Bensonville.

Klima

Monrovija ima tipičnu tropsku monsunsku klimu po Köppenovoj klasifikaciji klime, sa sezonom kiša i sušnom sezonom. Kiše padaju praktički tokom cijele godine, tako da ukupno padne čak 5140 mm, a temperaturne oscilacije su male, tako da ima relativno konstantnu temperaturu tokom cijele godine koja se kreće oko 26 °C.^[2]

Historija

Kraj u kojem se danas nalazi Monrovija bio je naseljen kad su se prvi put iskrcali portugalski pomorci 1560. i nazvali ga Cabo Mesurado (Rt Mesurado). Današnja Monrovija osnovana je za vrijeme vladavine američkog predsjednika Jamesa Monroea (1817–1825).^[2] Tadašnje Američko društvo za kolonizaciju (American Colonization Society) željelo je oslobođene američke robove vratiti natrag u Afriku, po uzoru na sličan poduhvat u koji je napravljen u Freetownu. Oni su prvi brod s povratnicima uputili na otok Sherbro u današnjem Sijera Leoneu 1821. godine, ali rezultat je bio katastrofa jer je dobar dio prvih naseljenika pomro od gladi i u sukobima s okolnim domorocima. Stoga, drugi brod koji su poslali 1822.^[4] ukrcao je preživjele naseljenike i premjestio ih na otok Providence na ušću rijeke Mesurado, gdje su osnovali naselje Christopolis. Ono je 1824. preimenovano u Monrovija u počast predsjednika Jamesa Monroea koji je osobno bio pristalica takvog načina rješenja problema ropstva u Americi.^[2] Nakon tog je pristiglo puno novih stanovnika između 1830. i 1871. godine, tako da su dobar dio današnjih stanovnika potomci tih povratnika.^[2]

Na početku 20. vijeka, tadašnja Monrovija imala je 4000 stanovnika, od čega je 2500 bilo američkog porijekla, a ostatak su bili lokalni naseljenici iz plemena Kru, Basa i Grebo. Grad je bio jasno podjeljen na dva dijela, samu Monroviju građenu u stilu američkog juga i Krutown u kojem su se naselili afrički doseljenici. Od 1926. počela je velika migracija stanovnika iz unutrašnjosti u Monroviju u potrazi za poslom. U gradu je 1961. održana Monrovijska konferencija koja je bila odskočna daska za pokretanje Organizacije afričkog jedinstva 1963. godine (od 2002. Afrička unija).^[2] Monrovija je teško stradala u Prvom (1989–1996) i Drugom Liberijskom građanskom ratu (1999–2003), kada su se vodile velike borbe između vladinih snaga Samuela Doea i snaga Princea Johnsona. Grad je posebno teško stradao za vrijeme Opsade Monrovije 2003. kada je oštećeno mnogo zgrada i uništena gotovo sva infrastruktura. Nakon tih sukoba, velik broj stanovnika grada postali su beskućnici, a posljedice se osjećaju još i danas.

Znamenitosti

Atrakcije Monrovije su zgrada Parlamenta (Capitol iz 1958), vlade (Executive Mansion iz 1964), Gradska vijećnica (City Hall) i Palača pravde. Mnoge od tih građevina teško su oštećene ili uništene za vrijeme građanskih ratova 1990-ih.^[2]

Privreda

Privredom Monrovije dominira njena luka koja se danas nalazi na otoku Bushrod, gdje je izgrađena nova umjetna luka, a tu se nalazi i Slobodna (bescarinska) luka Monrovija, jedina takva luka u zapadnoj Africi. Monrovija je i nacionalni centar trgovine, financija i transporta. Na otoku Bushrod nalaze se industrijska zona grada s pogonima rafinerije, cementare, i tvornice boja, farmaceutskih proizvoda i ribljih konzervi.^[2]

Obrazovanje

Monrovija je obrazovni centar zemlje u kojem se nalazi Univerzitet Liberije, osnovan zakonskim aktom 1851. godine. Počeo je s radom 1862. godine, univerzitetski status dobio je 1951. godine, a njegov Medicinski fakultet osnovan je 1968. godine.^[2]

Gradovi prijatelji

• Taipei
• Dayton
• Philadelphia
• Yonkers

Izvori

Eksterni linkovi

Monrovia na Wikimedijinoj ostavi

• Monrovia na portalu Encyclopædia Britannica (en)
• Fotografije Monrovije