26 Mayıs

26 Mayıs günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve anasayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz.

26 Mayıs, Miladi takvime göre yılın 146. (artık yıllarda 147.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 219 gün vardır.

Olaylar

• 961 - II. Otto, Alman Krallığı tahtına çıktı.
• 1538 - Jean Calvin ve yandaşları Cenevre'den sürgün edildi. Kalvenizm'in kurucusu olan Fransız din adamı, 1541'de tekrar Cenevre'ye döndüğünde katı bir teokratik yönetim kurdu. 18 Mayıs 1564'te "Cenevre Diktatörü" olarak öldü.
• 1647 - Alse Young adındaki bir kadın, Amerikan kolonilerinde cadılık suçlamasıyla idam edilen ilk şahıs olmuştur. Young, Hartford'ta asılarak idam edilmişti.
• 1832 - Québec'te Asya kolerası salgını: Yaklaşık 6000 kişi öldü.
• 1889 - Eyfel Kulesi'nin ilk asansörü halka açıldı.
• 1894 - Rusya'nın son Çarı, II. Nikola taç giydi.
• 1897 - Bram Stoker'ın dünyaca ünlü Dracula romanı basıldı.
• 1926 - Millî Mücadele'ye katılmayan memurların görevlerine son verilmesine ilişkin kanun kabul edildi.
• 1938 - Atatürk, Ankara'dan son kez ayrıldı.
• 1938 - Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi (HUAC) ilk oturumunu yaptı.
• 1939 - Hükûmette iki bakan değişti. Fethi Okyar Adalet, Raif Karadeniz Gümrük ve Tekel Bakanı oldu.
• 1946 - Belediye seçimleri, "Açık Oy Gizli Tasnif" şeklinde olduğu için olaylı geçti. CHP birinci parti oldu. İkinci olan Demokrat Parti ise, iktidarın seçimde yanlı davrandığı ve seçim güvenliği olmadığı gerekçesiyle konuyu mahkemeye taşıdıysa da sonuç alamadı.
• 1957 - Abant'ta meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki depremde 52 kişi öldü.
• 1966 - Denizli'de, Çelik Yeşilspor Gençlik ve Pamukkale Gençlik Kulüplerinin katılımlarıyla gerçekleşen Genel Kurul toplantısında, Denizlispor Profesyonel Futbol Kulübü kuruldu.
• 1968 - Başbakan Süleyman Demirel, "düzeni değiştirmek isteyenler meczuptur, anarşisttir" dedi.
• 1970 - Sovyetler Birliği yapımı Tupolev Tu-144 süpersonik uçağı, Mach 2 hızını aşabilen ilk ticari hava taşıt aracı oldu.
• 1971 - Şair Fazıl Hüsnü Dağlarca tutuklandı.
• 1971 - Sinema sanatçısı Yılmaz Güney gözaltına alındı.
• 1972 - ABD ve SSCB arasında balistik füzelerin sınırlandırılması antlaşması imzalandı.
• 1973 - Orhan Kemal Roman Ödülü'nü, "Büyük Gözaltı" romanıyla Çetin Altan aldı.
• 1982 - Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı ve Şerif Gören ile birlikte yönettiği Yol filmi, Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ödülünü Costa Gavras'ın Kayıp (Missing) filmiyle paylaştı.
• 1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 46. idamı: 12 Aralık 1978'de paralarını gasbetmek amacıyla işçi Nusret Ateş'i başına keserle vurarak öldüren, diğer üç işçiyi de yaralayan Abdülaziz Kılıç idam edildi.
• 1983 - Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) kuruldu; Genel Başkanlığa Erdal İnönü seçildi.
• 1992 - Orhan Kemal Roman Ödülü'nü, "Köylüler" romanıyla Talip Apaydın aldı.
• 1993 - Salman Rüşdi'nin Şeytan Ayetleri kitabını yayımlamaya başlayan Aydınlık gazetesi toplatıldı.
• 1997 - Susurluk kazası'nın duruşmasında, kamyon şoförü Hasan Gökçe, 6 milyon 420 bin lira para cezası ile DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip Bucak'ın ailesine 100 milyon lira manevi tazminat ödemeye mahkûm edildi.
• 1999 - Danıştay Sekizinci Dairesi, başı açık görev yapmayı kabul etmeyen baş örtülü memurların, uyarı cezası verilmeden işten çıkarılmasına karar verdi.
• 2003 - Ukrayna Havayolları'na ait bir uçak, Trabzon'un Maçka ilçesi yakınlarında düştü. İspanyol Barış Gücü askerlerini taşıyan uçakta, 62 asker ile 13 kişilik mürettebat öldü.
• 2006 - 6.3 büyüklüğündeki Mayıs 2006 Cava Depremi meydana geldi. Depremde en az 5749 kişi öldü, 38.568 kişi yaralandı ve 600.000 kişi evsiz kaldı.^[1]
• 2008 - Çin'de 148 kişinin ölümüne neden olan su taşkınları başladı.
• 2022 - Gaziantep ilinde bulunan Emniyet Genel Müdürlüğü binasına saldırı girişimi yapıldı.^[2]

Doğumlar

• 1264 - Prens Koreyasu, Kamakura şogunluğunun yedinci şogunudur (ö. 1326)
• 1478 - VII. Clemens, 19 Kasım 1523'ten ölüm tarihi olan 25 Eylül 1534'e kadar papalık yapmıştır (ö. 1534)
• 1564 - İmâm-ı Rabbânî, Hint İslâm âlimi ve tasavvuf önderi (ö. 1624)
• 1566 - III. Mehmet, Osmanlı'nın 13. Padişahı (ö. 1603)
• 1623 - William Petty, İngiliz iktisatçı, bilim insanı ve filozof (ö. 1687)
• 1667 - Abraham de Moivre, bir Fransız matematikçidir (ö. 1754)
• 1689 - Lady Mary Wortley Montagu, İngiliz yazar (Osmanlı toplumu üzerine ayrıntılı gözlemleriyle de bilinir) (ö. 1762)
• 1863 - Bob Fitzsimmons, Yeni Zelanda'lı boksör (ö. 1917)
• 1867 - Mary Teck, Birleşik Krallık Kraliçesi (ö. 1953)
• 1874 - Henri Farman, İngiliz asıllı Fransız pilot ve mühendis (ö. 1958)
• 1891 - Paul Lukas, Amerikalı oyuncudur (ö. 1971)
• 1895 - Dorothea Lange, Amerikalı belge fotoğrafçısı (ö. 1965)
• 1904 - Necip Fazıl Kısakürek, Türk şâir, yazar ve düşünür (ö. 1983)
• 1907 - John Wayne, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1979)
• 1909 - Matt Busby, İskoç futbolcu, teknik direktör (ö. 1994)
• 1909 - Adolfo López Mateos, Meksikalı siyasetçi (ö. 1969)
• 1912 - János Kádár, Macar devlet adamı, politikacı (ö. 1989)
• 1913 - Peter Cushing, İngiliz oyuncu (ö. 1994)
• 1914 - Frankie Manning, Amerikalı dansçı ve koreograftı (ö. 2009)
• 1919 - Rubén González, Kübalı piyanist (Buena Vista Social Club grubunun üyesi) (ö. 2003)
• 1920 - Peggy Lee, Amerikalı bir caz ve popüler müzik şarkıcısı, söz yazarı, besteci ve oyuncuydu (ö. 2002)
• 1921 - Inge Borkh, Alman soprano ve opera sanatçısıdır (ö. 2018)
• 1923 - James King Arness, Amerikalı western film oyuncusudur (ö. 2011)
• 1925 - Alec McCowen, İngiliz tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu seslendirme sanatçısı (ö. 2017)
• 1926 - Miles Davis, Amerikalı caz trompetçisi ve bestecisi (ö. 1991)
• 1928 - Jack Kevorkian, Ermeni asıllı Amerikalı patolog, ressam, besteci, enstürmanist (ö. 2011)
• 1931 - Tarık Dursun K., Türk yazar ve yayıncı (ö. 2015)
• 1940 - Levon Helm, Amerikalı rock müzisyeni (ö. 2012)
• 1943 - Maria do Céu Guerra, Portekizli oyuncu
• 1944 - Can Gürzap, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu, yazar ve eğitmen (ö. 2023)
• 1946 - Mick Ronson, İngiliz gitarist, besteci ve yapımcı (ö. 1993)
• 1948 - Stevie Nicks, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
• 1949 - Ward Cunningham, Amerikalı bilgisayar programcısı
• 1949 - Jeremy Corbyn, İngiliz siyasetçi
• 1951 - Sally Ride, Amerikalı kadın astronot ve astrofizikçi (ö. 2012)
• 1954 - Alan Hollinghurst, İngiliz yazar
• 1954 - Wolfgang Sidka, Alman eski futbolcu ve teknik direktör
• 1954 - Lisbeth Zwerger, Avusturyalı çocuk kitabı illüstratörü
• 1957 - Uğur Yücel, Türk oyuncu, yönetmen ve senarist
• 1962 - Black sahne ismiyle İngiliz şarkıcı (ö. 2016)
• 1964 - İlkay Akkaya, Türk müzisyen
• 1964 - Lenny Kravitz, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, yapımcı ve aranjör
• 1964 - Nazlı Tosunoğlu, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
• 1966 - Helena Bonham Carter, İngiliz oyuncu
• 1967 - Kristen Pfaff, Amerikalı bas gitarist (ö. 1994)
• 1968 - Fernando León de Aranoa, ödüllü İspanyol yönetmen ve senarist
• 1968 - Frederik, Danimarka tahtının varisi
• 1971 - Matt Stone, Amerikalı oyuncu
• 1973 - Magdalena Kožená, Çek mezzo-soprano
• 1975 - Suat Suna, Türk pop şarkıcısı ve besteci
• 1977 - Luca Toni, İtalyan futbolcu
• 1979 - Mehmet Okur, Türk basketbolcu
• 1981 - Anthony Ervin, Amerikalı yüzücü
• 1981 - Eda-Ines Etti, Eston şarkıcı
• 1982 - Monique Alexander, Amerikalı porno yıldızı ve çıplak model
• 1982 - Hasan Kabze, Türk futbolcu^[3]
• 1982 - Maya Petrova Rus hentbolcu
• 1983 - Demy de Zeeuw, Hollandalı eski futbolcu
• 1986 - Àstrid Bergès-Frisbey, İspanyol-Fransız kadın oyuncu
• 1987 - Olcay Şahan, Türk eski millî futbolcudur
• 1988 - Juan Cuadrado, Kolombiyalı millî futbolcu
• 1988 - Dani Samuels, Avustralyalı atlet
• 1989 - Tomáš Pekhart, Çek millî futbolcu
• 1991 - Julianna Rose Mauriello, Amerikalı aktris
• 1991 - Ah Young, Güney Koreli bir şarkıcı ve aktris
• 1992 - Jenni Vähämaa, Fin buz patenci

Ölümler

• 946 - I. Edmund, 939 yılından ölümüne kadar İngiltere Kralı (d. 921)
• 1421 - Çelebi Mehmet, Osmanlı'nın 5. Padişahı (d. 1389)
• 1512 - II. Bayezid, Osmanlı'nın 8. Padişahı (d. 1447)
• 1552 - Sebastian Münster, Alman kartograf, kozmograf ve bilgin (d. 1488)
• 1703 - Samuel Pepys, İngiliz yazar (d. 1633)
• 1818 - Micheal Andreas Barclay de Tolly, Baltık Almanı bir mareşal ve Rus İmparatorluğu Savaş Bakanı'dır (d. 1761)
• 1840 - Sidney Smith, bir İngiliz deniz subayıydı (d. 1764)
• 1864 - Charles Sealsfield, Amerikalı gazeteci (d. 1793)
• 1877 - Richard Hawes, Amerikalı politikacı (d. 1797)
• 1883 - Abdülkadir Cezayiri, Cezayirli halk önderi, din adamı ve asker (d. 1808)
• 1895 - Ahmed Cevdet Paşa, Türk devlet ve bilim insanı, tarihçi, hukukçu ve şair (d. 1822)
• 1908 - Mirza Gulâm Ahmed, Ahmedîlik dinî hareketinin kurucusu (d. 1835)
• 1917 - Boris Drangov, Bulgar Albay ve savaş pedagogu (d. 1872)
• 1933 - Jimmie Rodgers, Amerikalı country, blues ve halk müziği şarkıcısı (d. 1897)
• 1943 - Edsel Ford, 1919 - 1943 arasında Ford Motor Company şirketinin başkanıydı (d. 1893)
• 1944 - Christian Wirth, üst düzey Alman polis ve SS subayı (d. 1885)
• 1948 - Theodor Morell, Alman doktor (d. 1886)
• 1952 - Emilie Flöge, Avusturyalı moda tasarımcısı ve iş insanı (d. 1874)
• 1955 - Alberto Ascari, Milan doğumlu İtalyan Formula 1 pilotu (d. 1918)
• 1969 - Allan Lockheed, Amerikalı uçak tasarımcısı (d. 1889)
• 1976 - Martin Heidegger, Alman varoluşçu filozof (d. 1889)
• 1982 - Semra Ertan, zenofobi karşıtı Türk göçmeni işçi ve yazar (d. 1956)
• 1990 - Emil Konopinski, Amerikalı çekirdek bilimci (d. 1911)
• 1991 - İzzettin Ökte, Türk besteci ve tanbur sanatçısı (d. 1910)
• 1995 - Doğan Kasaroğlu, Türk gazeteci, siyasetçi ve TRT Genel Müdürlerinden (d. 1933)
• 1997 - Manfred von Ardenne, Alman araştırma ve uygulama fizikçisi ve mucit (d. 1907)
• 2001 - Alberto Korda, Kübalı fotoğrafçı (d. 1928)
• 2005 - Eddie Albert, Amerikalı oyuncu (d. 1906)
• 2005 - Sangoulé Lamizana, Yukarı Voltalı (günümüzde Burkina Fasolu) asker ve siyasetçi (d. 1916)
• 2005 - Ruth Laredo, Klasik Müzik tarzında çalan Amerikalı kadın piyanist (d. 1937)
• 2008 - Sydney Pollack, Amerikalı yönetmen, yapımcı, oyuncu ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (d. 1934)
• 2012 - Orhan Boran, Türk radyo ve televizyon sunucusu ve oyuncu (d. 1928)
• 2013 - Jack Vance, Amerikalı yazar (d. 1916)
• 2015 - Vicente Aranda, İspanyol film yönetmeni, yapımcısı ve senarist (d. 1926)
• 2016 - Dumitru Teoderescu, Romanyalı futbol direktörü (d. 1939)
• 2017 - Toni Bertorelli, İtalyan oyuncu (d. 1948)
• 2017 - Laura Biagiotti, İtalyan kadın modacı ve kozmetikçi (d. 1943)
• 2017 - Zbigniew Brzezinski, Amerikalı politikacı (d. 1928)
• 2018 - Alan Bean, Amerikan deniz subayı ve havacı, uçak mühendisi, test pilotu ve NASA astronotu (d. 1932)
• 2018 - Pierre Bellemare, Fransız yazar, romancı, radyocu, televizyon sunucusu, televizyon yapımcısı, yönetmen ve oyuncu (d. 1929)
• 2018 - Ted Dabney, Amerikalı elektronik mühendisi (d. 1937)
• 2019 - Abdüllatif ez Zein, Lübnanlı siyasetçi (d. 1932)
• 2019 - Eşref Kolçak, Türk televizyon ve sinema oyuncusu ve tiyatrocu (d. 1927)
• 2019 - Stephen Thorne, İngiliz oyuncu (d. 1935)
• 2019 - Prem Tinsulanonda, Taylandlı emekli subay (d. 1920)
• 2020 - Michael Athans, Yunan asıllı Amerikalı profesörü (d. 1937)
• 2020 - Samvel Gasparov, Rus film yönetmeni ve kısa öykü yazarı (d. 1938)
• 2020 - Richard Herd, Amerikalı aktör (d. 1932)
• 2020 - Irmgard Hermann, Alman aktris ve yönetmen yardımcısı (d. 1942)
• 2020 - İsmail Hakkı Karadayı, Türk orgeneral ve 22. Genelkurmay Başkanı (d. 1932)
• 2020 - Vladimir Lopuhin, Rus ekonomist ve politikacı (d. 1952)
• 2020 - Christian Mbulu, İngiliz futbolcu (d. 1996)
• 2021 - Abdul Wahab Al-Dailami, Yemenli siyasetçi (d. 1938)
• 2021 - Tarcisio Burgnich, İtalyan eski millî futbolcu (d. 1939)
• 2021 - Arturor de Jesús Correa Toro, Kolombiyalı Roma Katolik piskopos (d. 1941)
• 2021 - Heidi Ferrer, Amerikalı senarist ve aktris (d. 1970)
• 2021 - Ben Kruger, Güney Afrikalı oyuncu ve yazar (d. 1957)
• 2021 - Kay Lahusen, Amerikalı fotoğraf gazetecisi (d. 1930)
• 2021 - Sureni Senarath, Sri Lankalı kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1959)
• 2022 - Ray Liotta, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1954)
• 2022 - Ciriaco de Mita, İtalyan siyasetçi (d. 1928)
• 2022 - José Antolín Toledano, İspanyol sanayici ve iş insanı (d. 1936)
• 2022 - Andy Fletcher, İngiliz müzisyen (d. 1961)
• 2022 - Shin Il-ryong, Güney Koreli aktör ve girişimci (d. 1948)
• 2022 - Enyu Todorov, Bulgar güreşçi (d. 1943)
• 2022 - Alan White, İngiliz müzisyen (d. 1949)

Tatiller ve özel günler

• Anneler Günü (Polonya)
• Gürcistan Bağımsızlık Günü

Kaynakça