Ukrayna'daki Bağımsız Uluslararası Araştırma Komisyonu, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi tarafından 4 Mart 2022'de, Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgalinde insan hakları ve uluslararası insancıl hukuk ihlallerini araştırmak üzere kurulmuş bir Birleşmiş Milletler soruşturma komisyonudur.[1][2] Komisyon, raporlarını 18 Ekim 2022[3] ve 16 Mart 2023[4] tarihlerinde teslim etti.
Kuruluş
3 Mart 2022'de Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi (UNHRC), 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin insan hakları üzerindeki etkisini tartışmaya başladı.[5] UNHRC'nin 4 Mart tarihli A/HRC/49/L.1 sayılı kararıyla topyekun Rus işgalinin yol açtığı insan hakları ve uluslararası hukuk ihlallerini kınandı, Rusya'ya Ukrayna'daki ihlallerini durdurması daha fazla ihlalin önlenmesi için uluslararası kabul görmüş Ukrayna topraklarından tamamen çekilme çağrısı yapılarak, Ukrayna hakkında bağımsız bir uluslararası soruşturma komisyonu kurulmasına karar verildi. Karar UNHRC tarafından 32 kabul, 13 çekimser ve 2 ret oyuyla (Eritre ve Rusya) kabul edildi.[1][2]
UNHRC Rusya temsilcisi Evgeni Ustinov, soruşturma komisyonunu "Ukrayna'daki sivillere yardım etmek için daha iyi amaçlara kullanılabilecek kaynakların israfı" olarak tanımladı.[6] İnsan Hakları İzleme Örgütü, UNHRC'nin ilgili tüm gruplar tarafından Ukrayna'da insan hakları ve uluslararası insancıl hukuk ihlallerine yönelik bir soruşturma komisyonu oluşturmasına desteğini ifade etti.[7]
Yapı
Soruşturma komisyonu başlangıçta, bir yıllığına[1][2] Norveç'ten Erik Møse başkanlığında ve ayrıca Bosna-Hersek'ten Jasminka Džumhur ve Kolombiya'dan Pablo de Greiff'in de aralarında bulunduğu, üç insan hakları uzmanını içerecek şekilde kuruldu.[8]
Hedefler
Araştırma komisyonunun amacı, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali bağlamında insan hakları ve uluslararası insancıl hukuka yönelik tüm iddia edilen ihlalleri ve suiistimalleri soruşturmaktır. Komisyonun, ilk olarak Eylül 2022'de UNHRC'nin elli birinci ve elli ikinci oturumlarına[8] ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun yetmiş yedinci oturumuna rapor vererek, araştırmasına dayalı tavsiyelerde bulunması gerekiyor.[2]
Rapor
Komisyon, 18 Ekim 2022'de Kiev, Çernihiv, Harkiv ve Sumı olmak üzere dört bölgede 2022 şubat sonu ile aynı yılın mart ayı arasında meydana gelen olaylara ilişkin raporunu yayımladı. Komisyon, Ukrayna güçlerinin savaş suçu olarak nitelendirilen iki olay da dahil olmak üzere birkaç uluslararası insancıl hukuku ihlal ettiğini belirtse de savaştaki çoğu ihlalden Rus silahlı kuvvetlerinin sorumlu olduğunu tespit etti.[3]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Johnson, Heidi (4 Mart 2022). "UN Human Rights Council establishes commission to investigate Russian human rights violations against Ukraine". JURIST. 7 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ a b c d "Human Rights Council establishes an Independent International Commission of Inquiry to investigate all alleged violations of human rights in the context of the Russian Federation's aggression against Ukraine". United Nations Human Rights Council. 4 Mart 2022. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ a b "OHCHR | A/77/533: Independent International Commission of Inquiry on Ukraine - Note by the Secretary-General". OHCHR (İngilizce). 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2022.
- ^ "War crimes, indiscriminate attacks on infrastructure, systematic and widespread torture show disregard for civilians, says UN Commission of Inquiry on Ukraine". OHCHR (İngilizce). 16 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2023.
- ^ "Afternoon - Human Rights Council Begins Urgent Debate on Situation of Human Rights in Ukraine Stemming from the Russian Aggression". United Nations. 3 Mart 2022. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ "Human Rights Council to establish Commission of Inquiry on Ukraine". United Nations. 4 Mart 2022. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ "UN rights body should urgently create monitoring & accountability mechanism". Human Rights Watch. 4 Mart 2022. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ a b Nebehay, Stephanie (31 Mart 2022). "United Nations names experts to probe possible Ukraine war crimes". Thomson Reuters. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
Dış bağlantılar
- Independent International Commission of Inquiry on Ukraine 30 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
