Krimeako zubiko eztanda

Krimeako zubiko eztanda
Irudia
Map
Motabridge failure (en) Itzuli
operazio militar
leherketa
bonba-auto bidezko atentatu
Honen parte da2022ko Krimeako erasoak
Data2022ko urriaren 8a
GaraiaUkrainako historia (1991-) eta Errusia Vladimir Putinen gobernupean
KokalekuKrimeako zubia
HerrialdeaErrusia
Kausaleherketa
Pertsona hilak5
Erantzuleezezaguna
ArmaBonba-auto

2022ko urriaren 8ko goizaldean, Ukrainako inbasioaren testuinguruan, Krimeako zubiaren galtzadan bat-bateko leherketa bat gertatu zen, eta, ondorioz, zubi-erreiaren bi zati kolapsatu ziren. Leherketaren ondorioz, trenbide-zubitik zihoan tren baten zazpi zisterna-bagoi piztu ziren, eta sute handi bat piztu zen.[1]

Errusiako hedabide estatalen arabera, kamioi batek eragin zuen leherketa.[2] Ukrainak eta NATOk ez zuten gertakariari buruzko adierazpen ofizialik egin. Ukrainako goi-funtzionarioek aurretik zubia misilekin eraso bat egiteko helburu legitimoa izango zela adierazi zuten.[3]

Ondorioak

Errusiako Federazioko Garraio Ministerioak Krimeako zubia eraiki aurretik funtzionatzen zuen Kertx-eko itsasartea zeharkatzen duen transbordadore-zerbitzua berrabiaraziko zutela iragarri zuen. Hasiera batean, Krimeak jangaiak eta erregaia saltzeko murrizketak ezarri zituen baina, bi ordu geroago, Sebastopolen murrizketak bertan behera utzi zituztela iragarri zuten.[4]

Krimeako zubia Errusiaren eta Krimearen arteko garraio-konexioaren zati garrantzitsua da eta Errusia-Ukraina gerraren hegoaldeko operazio-antzerkirako okupatu zuten. Krimeako zubia zati batean suntsitzeak Errusiak okupatuta dagoen Krimeako Errepublika Autonomoan errusiar tropen hornidurarekin arazo gehiago sortuko dituela espero dute.[5] Gainera, zubia ixtearekin batera, bertako biztanleentzat zailagoa bihurtzen da Krimeatik irtetea, portuetako itsas-ibilbideak bakarrik geratzen baitira.[6]

Kremlinarentzat suntsipenaren izaera sinbolikoa ez da garrantzi gutxiagokoa. Zubia 2018an irekitzea Vladimir Putinen lorpen handienetako bat izan zen.[7] 2022ko errusiar inbasioaren ondoren, egitura helburu estrategikorik babestuenetako bat izan zen.[8] Leherketa gertatu baino astebete lehenago, Errusiak Ukrainako lau eskualde anexionatzeari buruzko dekretu bat sinatu zen, eta horren ondoren, inbaditutako lurraldeetan bere interesen aurkako eraso bat gertatuz gero Errusiak Ukraina arma nuklearrekin mehatxatzen jarraitu zuen.[6]

Bestalde Putinek Kertxeko itsasartean segurtasuna indartzeko agindu zuen[9].

Ikerketa

Putinen aginduz, leherketaren inguruabarrak ikertzeko batzorde berezi bat sortu zuten, Larrialdi Egoeretako Ministerioko, Garraio Ministerioko, FSSko, Barne Ministerioko eta Errusiar Guardiako ordezkariak barne hartzen zituena. Ikerketa Batzordeak leherketari buruzko ikerketa penala hasi zuen.[10] Zerbitzu berezietako ordezkariek hurrengo txandako lanez ohartarazi zuten; izan ere, lehergaiez beteriko kamioi bat galdu zuten, nahiz eta zubiaren sarreran karga susmagarria zaintzeko check-pointak jarri.

Errusiako Ikerketa Batzordearen arabera, leherketaren ondorioz hiru pertsona hil ziren, tartean kamioi ondoko auto batean zihoazen gizon bat eta emakume bat.[11][12][13]

Iritzi ezberdinak

Vladimir Zelenski Ukrainako presidentearen aholkulari Mikhailo Podolyakek hau idatzi zuen txio batean: «Krimea, zubia, hasiera. Legez kanpokoa den guztia suntsitu behar da; ostutako guztia itzuli behar zaio Ukrainari; Errusiak okupatutako guztia kanporatu behar da». Joan den apirilean Errusiak Itsaso Beltzean duen gerraontzi nagusiari, Moskva, eraso egin zion Kievek, eta hori gogoratu zuen Ukrainako Defentsa Ministerioak, txio batean. «Erori dira Errusiako botereak Krimea ukrainarrean dituen bi ikur nabarmen. Zer izango da hurrengoa, errusiar?». Ukrainako posta zerbitzuak atzo jakinarazi zuenez, zigilu berri bat plazaratuko du, eta, horretan, Krimeako zubia sutan agertuko da[14].

Krimeako Gobernuak ez zuen zehaztu zerk eragin zuen kamioiaren leherketa, baina Krimeako Estatu Kontseiluko presidenteak, Vladimir Konstantinovek, Ukrainari leporatu zion gertatutakoa.[15][16]

Erreferentziak

  1. (Ingelesez) «Crimean bridge fire: Blaze erupts on only bridge linking peninsula to Russia» BBC News 2022-10-08.
  2. (Ingelesez) Reuters. (2022-10-08). Fuel tank ablaze at bridge in Crimea -Russia's RIA. .
  3. (Ingelesez) Kramer, Andrew E.. (2022-10-08). «Fiery Damage to Crimea Bridge Imperils Russian Supply Route» New York Times.
  4. (Errusieraz) «В Крыму начали вводить ограничения на продажу продуктов и топлива» Important Stories 2022-10-08.[Betiko hautsitako esteka]
  5. https://www.infobae.com/america/mundo/2022/10/08/por-que-la-destruccion-del-puente-de-crimea-supone-otro-fuerte-golpe-para-putin/
  6. a b (Ingelesez) Beaumont, Peter. (2022-10-08). «Impact of Kerch bridge blast will be felt all the way to the Kremlin» The Guardian.
  7. «Krimeako penintsula Errusiari batzeko zubia ireki dute, Europako luzeena» Berria 2018-05-16.
  8. (Ukraineraz) defence-ua.com. Знищити Кримський міст: як він захищений, наскільки це потрібно і що дасть. .
  9. https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/bideoak/osoa/8980874/bideoa-krimeako-zubiko-eztandari-zeharkako-aipamena-eginez-hasi-du-eguneroko-mezua-zelenskik/
  10. (Ukraineraz) «Вибух на Кримському мосту: в Росії відкрили кримінальне провадження» ТСН.ua 2022-10-08.
  11. (Ingelesez) «Crimea bridge blast damages key Russian supply route; 3 dead» The Washington Post 2022-10-08.
  12. (Ingelesez) «Russian authorities say 3 killed in Crimea bridge blast» The San Diego Union-Tribune 2022-10-08.
  13. (Ukraineraz) «Вибух на Кримському мосту: Загинули щонайменше троє людей» novosti.dn.ua 2022-10-08.
  14. https://www.berria.eus/paperekoa/1943/017/001/2022-10-09/krimeako-anexioaren-ikur-den-zubiaren-zati-bat-hondatu-dute.htm
  15. Ordoñez Garmendia, Jon. (2022-10-08). «Leherketa handi batek Errusia eta Krimea lotzen dituen zubia hondatu du» Berria.
  16. «Russia-Ukraine updates: Crimean bridge fire caused by truck explosion, Russian officials say» DW 2022-10-08.

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q114492886
  • Commonscat Multimedia: 2022 Crimean Bridge explosion / Q114492886

  • Wd Datuak: Q114492886
  • Commonscat Multimedia: 2022 Crimean Bridge explosion / Q114492886
  • i
  • e
  • a
2022ko Ukrainako inbasioa
  • i
  • e
  • a
Laburpena
Orokorra
  • Denbora-lerroa
  • Hiri-kontrola
  • Legezkotasuna
  • Borroka-ordena
  • Bake-negoziazioak
  • Aire-esklusioko eremua
  • Armak
Inbasioaren
preludioa
  • Erreakzioak
  • Desinformazioa
  • Ukrainako zibererasoak
  • Donetskeko eta Luhanskeko HEn ebakuazioa
  • Putinen Donetskeko eta Luhanskeko HEn aintzatespen-hitzaldia
  • Putinen inbasio aurreko hitzaldia
Testuingurua
Nazioarteko
erlazioak
  • i
  • e
  • a
Liskar militarrak
Hegoaldeko Ukraina
Ekialdeko Ukraina
Kiev
Ipar-ekialdeko Ukraina
Ukrainako errusiar okupazioa
Militar-itudun erasoak
Potentzialki erlazionatutako gertaerak
Bestelakoak
  • i
  • e
  • a
Jendartea
Protestak
  • Ukrainan ("Aintza Ukrainari!" · "Putin khuylo!" · Errusiak okupaturiko lurraldeak)
  • Errusian (Gerraren aurkako Komitea ·
    Gerraren aurkako Erresistentzia Feminista · Marina Ovsianikova · "Gerrari ez!" · Bandera zuri-urdin-zuria)
  • Txinan (Itzulpen-Mugimendu Handia)
Enpresak
  • Errusiako Errektore-Batasunaren hitzaldia
  • Errusia eta Bielorrusiaren aurkako boikota
    ("Ez erosi Errusiako produkturik!")
  • Gelditu Energia Odoleztatua
  • Wagner Taldea
Teknologia
  • Anonymousen ekintzak
  • Ukrainako IT Armada
  • Iturri irekietako inteligentzia
  • peacenotwar malwarea
  • Roskomnadzorreko filtrazioa
  • Errusiako Aktiboen Arakatzailea
  • Ukrainako Sirena-Alertak
Bestelakoak
  • Kolaborazionismoa
  • Ukrainaren aldeko Kontzertua
  • Bakearen aldeko Tour Globala
  • Nobel saridunen gutun irekia
  • Bielorrusiako trenbide-gerra
  • i
  • e
  • a
Orokorra
Zibilen aurkako erasoak
Prozedura legalak
  • NZAren ikerketa
  • NJGren kasu judiziala
  • Kontuak Emateari buruzko Lantaldea
  • Jurisdikzio unibertsala
  • i
  • e
  • a
Erreakzioak
Estatuak eta
entitate ofizialak
Orokorra
  • Zigorrak (banakoak eta erakundeak)
  • Kanpo-laguntza
 Ukraina
  • Komandanteburu Gorenaren Kuartel Nagusia
  • Nazioarteko Legioa ("Askatasuna Errusiarentzat" Legioa · Kastuś Kalinoŭski Batailoia)
  • Zureak Bilatu
 Errusia
  • Moskuko elkartaratzea
  • Errusiako berri faltsuen legea
  • Ukrainako biolaborategien konspirazio-teoria
  • Herrialde Etsaien Zerrenda
  • "Zer egin beharko luke Errusiak Ukrainarekin"
Ameriketako Estatu Batuak Estatu Batuak
  • Batasunaren Egoera aztertzeko Agerraldia
  • 14071 Agindu Exekutiboa
  • Kreditu Kontsolidatuen Legea
  • Task Force KleptoCapture
  • Ukrainan Demokrazia Defendatzeko Mailegu-Legea
Ukrainaren alde
  • India (Ganga Operazioa)
  • Zeelanda Berria (Errusiako Zigorren Legea)
  • Erresuma Batua (Delitu Ekonomikoen Legea · Ukrainarentzako Etxeak)
Nazio Batuak
  • Larrialdiko bilkura berezia (ES-11/1 Ebazpena · ES-11/2 Ebazpena · ES-11/3 Ebazpena)
  • Segurtasun-Kontseiluaren 2623 Ebazpena
EB eta NATO
  • Bruselako ezohiko goi-bilera
  • NATOren goi-bilera birtuala
  • Oscar Operazioa
  • REPowerEU
  • Errusiako banketxeen aurkako SWIFT-debekua
Bestelakoak
  • Bielorrusiaren parte-hartzea
  • Txetxeniaren parte-hartzea
  • Txina eta inbasioa
  • Errusiako Sagaratzea
  • i
  • e
  • a
Inpaktua
Eraginak
  • Heriotzak (Errusiako jeneralak · kazetariak)
  • Eragin ekonomikoa (Errusia–EB gas-liskarra · Errusiaren zor-berankortasuna ·
    Peruko protestak)
  • Migrazioa, Errusiatik
  • Eragina emakumeetan
  • Zentral nuklearrak
  • Ondare kulturala
  • Errusia, 2022ko Eurovisionen
  • Ontzi-galerak
  • Hegazkin-galerak
Giza eskubideak
  • Ukrainako errefuxiatuen krisia
  • HRCren Ikerketa Batzordea
  • NBEren Giza Eskubideak Behatzeko Misioa
Esaldiak
  • "Eta, orain, Bielorrusiako erasoa nondik prestatu zen erakutsiko dizuet"
  • "Arratsalde on, Ukrainakoak gara"
  • "Putin khuylo!"
  • "Errusiako gerraontzi, joan zaitez pikutara!" (zigilua)
  • "Slava Ukraini!"
  • "Non egon zara azken zortzi urteetan?"
Herri-kultura
  • "Back to the Cold War"
  • "Bayraktar"
  • Kieveko Mamua
  • "Hey, Hey, Rise Up!"
  • Putler
  • Slava Ukraini! (abestia)
  • "V" ikur militarra
  • "Z" ikur militarra
  • Z poesia
  • i
  • e
  • a
Gako-jendea
Ukraina Ukrainarrak
Errusia Errusiarrak
Bestelakoak
  • i
  • e
  • a
Gaiarekin erlazionaturik
  • Ukrainako Hiri Heroiko
  • Kale-izenen aldaketak (Ukraina plaza, Oslo)
  • Hego Osetiaren Errusiarako anexioaren proposamena
  • Kieveko konboia
  • Wikipediaren papera (blokeo-mehatxua, Errusian · Mark Bernstein)
  • U-24 elkartea
  • Zagrebeko Tu-141aren talka
Kategoria Kategoria Commons