Amunicja pośrednia

 Ten artykuł od 2020-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Od lewej:
9 × 19 mm (nabój pistoletowy)
7,92 × 33 mm (nabój pośredni)
7,92 × 57 mm (nabój karabinowy)

Amunicja pośrednia – rodzaj amunicji zespolonej, zapewniającej uzyskanie energii początkowej pocisku w przedziale ok. 1300 – 2300 J, co plasuje jej osiągi powyżej amunicji pistoletowej, ale poniżej amunicji karabinowej, stanowiąc rozwiązanie pośrednie (stąd nazwa). Amunicja pośrednia wykorzystywana jest głównie do zasilania: subkarabinków i karabinków automatycznych, oraz karabinków maszynowych[a].

Historia

Za dalekiego przodka amunicji pośredniej można niejako uznać stosowanie w XIX wieku amunicji rewolerowej w broni długolufowej – karabinach i karabinkach, które to rozwiązanie zapewniało osiągi pośrednie pomiędzy pociskiem wystrzelonym z rewolweru, a karabinem zasilanym normalną amunicją karabinową.

Poszczególne armie prowadziły badania nad amunicją pośrednią jeszcze na długo przed wybuchem II wojny światowej, jednak konserwatyzm wojskowych nie sprzyjał pracom w tym kierunku[1]. Badania zostały zintensyfikowane dopiero w trakcie trwania tego konfliktu, kiedy to w wyniku wojennych doświadczeń zauważono, że większość walk pomiędzy piechotą toczyła się na dystansach nie przekraczających 400 m. Wyciągnięto z tego faktu prosty wniosek, iż dotychczas użytkowane karabiny powtarzalne zasilane silną amunicją karabinową (teoretycznie mogące razić przeciwnika nawet powyżej 1000 m), zapewniają osiągi przekraczające praktyczne zapotrzebowanie. Zastosowanie w to miejsce słabszej i lżejszej amunicji pozwoliłoby na oszczędności finansowe i materiałowe, a także umożliwiłoby żołnierzom przenoszenie jej większego zapasu. Co istotne, broń zasilana taką amunicją mogłaby być mniejsza, lżejsza a dzięki zmniejszeniu odrzutu również – automatyczna[2]. Bronią pozornie spełniającą te warunki wydawać by się mogły pistolety maszynowe, wykorzystywane jako uzupełnienie karabinów już od końca I wojny światowej. Mimo iż ta automatyczna broń świetnie sprawdzała się w walce na krótkich dystansach, to na odległościach przekraczających 100–200 m stawała się już zupełnie bezużyteczna, ponieważ słaba amunicja pistoletowa nie zapewniała dostatecznego zasięgu i celności.

W związku z tym zrodziła się potrzeba zaprojektowania amunicji, będącej rozwiązaniem pośrednim pomiędzy nabojem karabinowym a pistoletowym, oraz mogącej strzelać nią broni. Najbardziej zaawansowane prace w tym kierunku toczyły się równolegle w Stanach Zjednoczonych oraz III Rzeszy, efektem czego było wprowadzenie naboju .30 Carbine i zasilanego nim karabinka samopowtarzalnego M1 w armii amerykańskiej (1941 r.), oraz naboju 7,92 × 33 mm Kurz i zasilanego nim karabinka automatycznego MKb 42[b] w armii niemieckiej (1942 r.) Niedługo potem dołączył do nich ZSRR z nabojem 7,62 × 39 mm wz. 43 oraz zasilanym nim karabinkiem samopowtarzalnym SKS (1944 r.)[c]

Karabinek automatyczny AK, zasilany amunicją pośrednią

Rola amunicji pośredniej zaczęła gwałtownie rosnąć po II wojnie światowej, głównie za sprawą karabinków automatycznych z rodziny AK w bloku wschodnim zasilanych amunicją 7,62 × 39 mm (która stała się podstawową amunicją pośrednią Układu Warszawskiego), oraz powstałych w odpowiedzi amerykańskich karabinków automatycznych M16 na amunicję 5,56 × 45 mm (którą z czasem standaryzowano na podstawową amunicję pośrednią NATO).

Współcześnie karabinki automatyczne zasilane amunicją pośrednią stanowią podstawową broń strzelecką większości armii świata, marginalizując w tej roli amunicję karabinową. Do najpopularniejszych typów amunicji pośredniej należą: 7,62 × 39 mm i 5,45 × 39 mm (Rosja), 5,56 × 45 mm (NATO) oraz 5,8 × 42 mm (Chiny).

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Zgodnie z Polską Normą PN-V-01016:2004. Broń strzelecka. Terminologia karabiny automatyczne oraz ręczne karabiny maszynowe zasilane amunicją pośrednią nazywane są karabinkami.
  2. ↑ Prekursor karabinków StG44, a zarazem pierwszy karabinek automatyczny zasilany amunicją pośrednią, czym zapoczątkowano nową klasę broni.
  3. ↑ Do końca wojny nowa amunicja i broń w ZSRR używana była jedynie eksperymentalnie.

Przypisy

Bibliografia

  • Yury Natzvaladze: The Trophies Of The Red Army During The Great Patriotic War 1941-1945. T. 1. Scottsdale: Land O'Sun Printers, 1996. (ang.).
  • Peter Chamberlain: Sub-machine guns and automatic rifles. New York: Arco Pub. Co, 1976. ISBN 0-668-04013-0. (ang.).