Rewolucyjna Marynarka Wojenna Kuby

Marina de Guerra Revolucionaria
Rewolucyjna Marynarka Wojenna

Państwo	Kuba
Siły zbrojne	Rewolucyjne Siły Zbrojne Kuby
Nazwa skrócona	MGR
Data utworzenia	1909
Bandera
Proporzec
Multimedia w Wikimedia Commons

Marina de Guerra Revolucionaria (Rewolucyjna Marynarka Wojenna) – marynarka wojenna Kuby, część sił zbrojnych tego państwa. Do 1959 roku nosiła nazwę Armada Constitucional de Cuba (Konstytucyjna Marynarka Wojenna Kuby).

Historia

I połowa XX wieku

Kuba uzyskała niepodległość od Hiszpanii po wojnie amerykańsko-hiszpańskiej w 1898 roku, lecz przez kolejne lata pozostawała zależna od USA, które kilkakrotnie podejmowały tam interwencje^[1]. Początkowo siły morskie Kuby miały postać służby ochrony wybrzeża podległej Ministerstwu Finansów, a w 1909 roku utworzono oficjalnie marynarkę wojenną^[2]. Marynarka kubańska głównie opierała się na kanonierkach, z których pierwszą była 500-tonowa „Baire” zbudowana w 1906 roku w niemieckim Gdańsku^[2]. W 1910 roku, za rządów prezydenta Gómeza, przyjęto duży jak na Amerykę Środkową program rozbudowy floty^[2][3]. W jego wykonaniu zbudowano w USA dużą kanonierkę „Cuba” o wyporności ponad 2000 ton, klasyfikowaną lokalnie jako krążownik, oraz kanonierkę szkolną „Patria” i dwie mniejsze w Wielkiej Brytanii^[2]. W 1910 roku także utworzono akademię marynarki wojennej w Hawanie^[3]. W kolejnych latach jednak marynarkę uzupełniły już tylko nieliczne małe jednostki^[2]. W 1912 roku zbudowano dwie małe drewniane kanonierki, jako pierwsze na miejscu w Hawanie^[1]. Ponadto służba ochrony wybrzeża posiadała do kilkunastu jednostek patrolowych różnej wielkości^[1].

Podczas I wojny światowej, 7 kwietnia 1917 roku Kuba w ślad za USA wypowiedziała wojnę Niemcom^[1]. Jej marynarka wraz z amerykańską patrolowała wokół Karaibów, bez starć z wrogiem^[1]. W listopadzie 1918 roku otrzymała cztery amerykańskie ścigacze okrętów podwodnych typu SC^[1]. W okresie międzywojennym Kuba nie nabyła żadnych nowych okrętów, poza jednym patrolowcem straży wybrzeża zbudowanym w Hawanie^[4]. Pod koniec tego okresu jej marynarka liczyła tylko ok. 1200 personelu^[5].

W trakcie II wojny światowej, Kuba również w ślad za USA w grudniu 1941 roku wypowiedziała wojnę państwom Osi^[2]. Rdzeń jej floty nadal stanowiło dotychczasowe kilka kanonierek z początku wieku^[6]. Podczas wojny główne okręty zmodernizowano w USA, a w 1943 roku marynarka została wzmocniona 16 amerykańskimi patrolowcami przekazanymi w ramach umowy Lend-Lease^[2]. W połowie 1944 roku zmobilizowano jeszcze około 60 jachtów^[2]. Marynarka kubańska wraz z amerykańską pełniła zadania eskortowe i patrolowe na Karaibach, będąc prawdopodobnie najbardziej aktywną z marynarek państw Ameryki Łacińskiej^[2]. Największym sukcesem było zatopienie okrętu podwodnego U-176 15 maja 1943 roku przez patrolowiec CS-13^[2].

Po wojnie, od 1947 roku Kuba zaczęła otrzymywać okręty z nadwyżek wojennych od USA^[7]. Oprócz małych jednostek były to trzy fregaty typu Tacoma i dwa eskortowce typu PCE^[7]. Szkolenie zapewniali amerykańscy doradcy. Sprawność bojową marynarki obniżały jednak niepokoje polityczne w kraju i zamach stanu Fulgencio Batisty, połączony z usuwaniem mniej lojalnych wobec władzy oficerów^[7]. Posiadane okręty słabo się też nadawały do walki z rewolucjonistami toczącymi w latach 50. wojnę domową^[7].

II połowa XX wieku

W 1959 roku rząd Batisty został obalony przez rewolucję Fidela Castro, po czym marynarka przybrała nazwę rewolucyjnej. Z powodu zagrożenia dla interesów amerykańskich, doszło do wzajemnej wrogości w stosunkach z USA, a rewolucyjna Kuba znalazła oparcie w ZSRR. Od 1962 roku do końca dekady miały miejsce pierwsze dostawy okrętów radzieckich, przede wszystkich lekkich sił uderzeniowych – 18 kutrów rakietowych proj. 183R (Komar), będących pierwszymi jednostkami tej klasy na półkuli zachodniej, 24 kutrów torpedowych projektów 123 (P4) i 183 (P6), oraz patrolowców^[7]. Od początku lat 70. dostarczono partiami 19 kutrów rakietowych proj. 205 (Osa I i II), 9 wodolotów torpedowych proj. 206M i trałowce^[7].

Na przełomie lat 70/80. kubańska marynarka osiągnęła nowy poziom możliwości, przejmując od 1979 roku trzy okręty podwodne projektu 641 (Foxtrot), oraz od 1981 roku trzy małe fregaty rakietowe projektu 1159 (Koni) („Mariel”, „Moncada” i „356”)^[7][8]. Nabyła też w latach 80. dwa okręty desantowe polskiej budowy projektu 771 (Polnocny B)^[7]. Ostatnim większym nabytkiem była radziecka korweta projektu 1241PE (Pauk II) z 1990 roku^[9]. Marynarka w szczycie swojego rozwoju sięgnęła liczebności 13 000 personelu, w tym 1000 piechoty morskiej^[7].

W latach 90. rozpoczął się permanentny kryzys ekonomiczny państwa, związany z rozpadem ZSRR jako wspierającego Kubę państwa komunistycznego^[7]. Większość okrętów stopniowo utraciła sprawność lub została wykorzystana na części, a liczebność marynarki spadła do 7500 w 1996 roku^[9]. Zdolności operacyjne pozostałych okrętów ograniczał brak części i paliwa^[10]. Do 1998 roku wycofano okręty podwodne, fregaty i okręty desantowe oraz część mniejszych jednostek^[10]. Dłużej sprawność utrzymała najnowsza korweta „321” projektu 1241PE^[11]. Od 2008 roku marynarka kubańska przejęła trzy duże okręty patrolowe przebudowane z łatwiejszych w utrzymaniu trawlerów rybackich, uzbrojonych w działa i przestarzałe wyrzutnie rakiet P-15 zdjęte z kutrów rakietowych^[11]. W 2015 roku liczebność marynarki była szacowana na 2800 ludzi^[11].

Przypisy

Bibliografia

• Conway's All the world’s fighting ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
• Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
• Jane’s Fighting Ships 1940. Francis McMurtrie (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co, 1940. (ang.).
• Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).
• Jane’s Fighting Ships 2000–2001. Richard Sharpe (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2000. ISBN 0-7106-2018-7. (ang.).
• IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).
• Siergiej Patianin, Michaił Barabanow, Nikołaj Mitiukow. Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMS stran Łatinskoj Amieriki i Azji. „Morskaja Kampanija”. 04(17)/2008, maj 2008. Moskwa: Izdatielstwo Kollekcyja. (ros.).