Kaliforn

Kaliforn
berkel ← kaliforn → einstein
Dy
↑
Cf
↓
Uqo
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
98
Cf
Kaliforn
Widmo emisyjne kalifornu
Widmo emisyjne kalifornu
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.

kaliforn, Cf, 98
(łac. californium)

Grupa, okres, blok

–, 7, f

Stopień utlenienia

III

Właściwości metaliczne

aktynowiec

Masa atomowa

[251][2][a]

Stan skupienia

stały

Temperatura topnienia

900 °C[1]

Numer CAS

7440-71-3

PubChem

23997

Właściwości atomowe
Konfiguracja elektronowa

[Rn]5f107s2

Zapełnienie powłok

2, 8, 18, 32, 28, 8, 2
(wizualizacja powłok)

Elektroujemność
• w skali Paulinga
• w skali Allreda


1,3
1,2

Najbardziej stabilne izotopy
izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r.
249Cf {syn.} 351 lat α 6,295 245Cm
250Cf {syn.} 13,08 roku α 6,128 246Cm
251Cf {syn.} 890 lat α 6,172 247Cm
252Cf {syn.} 2,645 roku α 6,217 248Cm
253Cf {syn.} 17,81 dnia β− 0,285 253Es
253Cf {syn.} 17,81 dnia α 6,124 245Cm
Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji
według kryteriów GHS są niedostępne.
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Kaliforn (Cf, łac. californium) – sztucznie wytworzony pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od Kalifornii, nazwy jednego ze stanów USA. Otrzymali go Stanley Thompson, Kenneth Street Jr., Albert Ghiorso i Glenn T. Seaborg w 1950 r. w Berkeley w tymże stanie bombardując 242Cm cząstkami α o energii 35 MeV[3].

Widmo neutronów emitowanych przez 252Cf

Kaliforn jest najdroższym znanym pierwiastkiem. W 1998 izotop 249Cf sprzedawano w cenie 180 USD[4] za mikrogram, tj. 180 milionów USD za jeden gram. Izotop 252Cf wyceniano zaś na 56 USD/μg.

Zastosowanie

252Cf jest silnym emiterem neutronów (170·109 neutronów na minutę na gram)[5], wykorzystywanym w brachyterapii, przy inicjacji pracy reaktorów jądrowych[6], do wykrywania złota i srebra. Jest jednym izotopem kalifornu o znaczeniu komercyjnym i wskazywany jest jako jeden z izotopów, który mógłby zostać wykorzystany w celach terrorystycznych, jako broń radiologiczna[5][7]. Stosuje się go również do prześwietlania części samolotów i reaktorów w celu wykrycia ich usterek, także do szukania przemycanych narkotyków[8].

251Cf ma masę krytyczną ok. 9 kg i potencjalnie może mieć zastosowanie militarne[6].

Uwagi

  1. ↑ Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 251,07959 u (251
    Cf    ) (patrz: publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.)).

Przypisy

  1. ↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R.D.R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 4-56, ISBN 978-0-8493-0488-0  (ang.).
  2. ↑ ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603  (ang.).
  3. ↑ S.G.S.G. Thompson S.G.S.G. i inni, The New Element Californium (Atomic Number 98), „Physical Review”, 80 (5), 1950, s. 790–796, DOI: 10.1103/PhysRev.80.790 [dostęp 2023-09-26]  (ang.).
  4. ↑ Carey Sublette: Nuclear Weapons Frequently Asked Questions. [dostęp 2008-12-19]. (ang.).
  5. ↑ a b Haygood Jones: The Terrorist Effect: Weapons of mass disruption. iUniverse, 2011-08-11.
  6. ↑ a b VadimV. Nesvizhskiy VadimV., Neutron Weapon from Underground, Nuclear Threat Initiative, 15 lipca 1999 [zarchiwizowane 2016-12-03]  (ang.).
  7. ↑ Maria Kelley: Terrorism and the growing threat of weapons of mass destruction: Al-Shabaab. Anchor Academic Publishing, 2014-02-01.
  8. ↑ IrenaI. Cieślińska IrenaI., 14 rzeczy, których nie wiesz o... tablicy Mendelejewa, Przekrój, 3 lipca 2009 [dostęp 2014-02-12] [zarchiwizowane 2010-06-04] .
p • d • e
Układ okresowy pierwiastków
1 2   3[i] 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
1 H   He
2 Li Be   B C N O F Ne
3 Na Mg   Al Si P S Cl Ar
4 K Ca   Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr   Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba   La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
8 Uue Ubn ✱  
  ✱ Ubu Ubb Ubt Ubq Ubp Ubh Ubs ...[ii]  
Metale alkaliczne Metale ziem
alkalicznych 		Lantanowce Aktynowce Metale przejściowe Metale Półmetale Niemetale Halogeny Gazy szlachetne Właściwości
nieznane
  1. ↑ Alternatywnie do skandowców zalicza się często nie lutet i lorens, lecz lantan, aktyn oraz hipotetyczny unbiun.
  2. ↑ Budowa 8. okresu jest przedmiotem badań teoretycznych i dokładne umiejscowienie pierwiastków tego okresu w ramach układu okresowego jest niepewne.
Kontrola autorytatywna (pierwiastek chemiczny):
  • LCCN: sh89004338
  • GND: 4147208-1
  • NDL: 00565048
  • J9U: 987007553750405171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: science/californium
  • Treccani: californio
  • Universalis: californium
  • SNL: californium
  • Catalana: 0087352, 0017254
  • DSDE: californium