Sobota (wieś w województwie łódzkim)
wieś | |||
Dwór w Sobocie | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | łowicki | ||
Gmina | Bielawy | ||
Liczba ludności (2011) | 471[2] | ||
Strefa numeracyjna | 46 | ||
Kod pocztowy | 99-423[3] | ||
Tablice rejestracyjne | ELC | ||
SIMC | 0724809 | ||
Położenie na mapie gminy Bielawy | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa łódzkiego | |||
Położenie na mapie powiatu łowickiego | |||
52°06′56″N 19°41′34″E/52,115556 19,692778[1] | |||
| |||
|
Sobota – wieś w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Bielawy. Od 1393 (lub według niektórych źródeł 1451) do 1870 prawa miejskie. W drugiej połowie XVI wieku jako prywatne miasto szlacheckie położone było w powiecie orłowskim województwa łęczyckiego[4]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie skierniewickim.
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[5] na listę zabytków wpisane są obiekty:
- kościół parafialny pw. świętych Piotra i Pawła, 1518, XIX, nr rej.: 34 z 18.07.1962 oraz 117 z 24.08.1967
- cmentarz rzymskokatolicki, nr rej.: 804 z 20.11.1991
- kościół cmentarny pw. Przemienienia Pańskiego, drewniany, 1 poł. XVII, nr rej.: 871-VI-90 z 1946, 118-V-27 z 18.01.1962 oraz 118 z 24.08.1967
- zespół dworski, XVI, 2 poł. XIX:
- dwór „zameczek”[6] – w parku w Sobocie znajduje się renesansowy dwór murowany Zawiszów, przebudowany na neogotycki w latach międzywojennych. W 1985 w czasie badań archeologicznych w bryle dworu zidentyfikowano pozostałości sześciobocznej wieży o boku długości 4,5 m, opiętej narożnymi przyporami i zbudowanej z cegły gotyckiej. Jest to jedyny dotychczas zidentyfikowany fragment XV-wiecznego zamku, najprawdopodobniej rezydencji obronnej Doliwitów Sobockich. Rodzina ta była dość znacząca w wiekach XIV–XV, wywodzili się z niej dwaj wysocy urzędnicy: wojewoda łęczycki Jan i kasztelan łęczycki Tomasz. Najprawdopodobniej ten ostatni zajmujący wcześniej stanowisko miecznika, a potem sędziego łęczyckiego, podjął się budowy rodowego zamku.
- park z aleją dojazdową, nr rej.: 616 z 24.08.1967 oraz 183 z 16.09.1978
inne:
Ludzie związani z Sobotą
- Franciszek Wojda – polski rolnik, polityk, minister rolnictwa i dóbr państwowych w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego
- Artur Zawisza – działacz niepodległościowy, uczestnik powstania listopadowego
Galeria
- Dwór "Zameczek"
- Dawna karczma z podcieniami
- Kościół cmentarny, XVII w.
- Stalowy nagrobek
- Uroczystość Bożego Ciała
- Szczyt w kościele śś. Piotra i Pawła
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 126054
- ↑ Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-07-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1184 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-17].
- ↑ nr rej.: 615 z 24.08.1967
Bibliografia
- Jan Salm, „Zameczek” w Sobocie – wstępne wyniki badań architektonicznych, ZNPŁ nr 553; Budownictwo, z. 42, rok 1991, s. 183-195.
Zobacz też
- bitwa pod Sobotą (1655) – starcie wojsk polskich ze szwedzkimi podczas potopu szwedzkiego
- Jasne łany
Linki zewnętrzne
- Pałac (zamek) w Sobocie na stronie Zamki i Pałace województwa łódzkiego
- Sobota 1 (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 953 .
- p
- d
- e
Siedziba gminy: Bielawy
Wsie |
|
---|---|
Części wsi |
|
Kolonie wsi |
|
Osada wsi |
|
Kolonia | |
Części kolonii |
|
Osady |
|
Osady leśne |
|
- p
- d
- e
- Siedziba powiatu – Łowicz
Przynależność wojewódzka |
|
---|---|
Miasta | |
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75) |
|
Gromady (1954–72) |
|
- p
- d
- e
Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.
|
Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).