Ferm (pierwiastek)

Ferm
einstein ← ferm → mendelew
Er
↑
Fm
↓
Upn
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
100
Fm
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.

ferm, Fm, 100
(łac. fermium)

Grupa, okres, blok

–, 7, f

Stopień utlenienia

III

Właściwości metaliczne

aktynowiec

Masa atomowa

[257][2][a]

Temperatura topnienia

1527 °C[1]

Numer CAS

7440-72-4

PubChem

23998

Właściwości atomowe
Konfiguracja elektronowa

[Rn]5f127s2

Zapełnienie powłok

2, 8, 18, 32, 30, 8, 2
(wizualizacja powłok)

Elektroujemność
• w skali Paulinga
• w skali Allreda


1,3
1,2

Najbardziej stabilne izotopy
izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r.
252Fm {syn.} 25,39 h α 7,153 248Cf
253Fm {syn.} 3 dni w.e. 0,333 253Es
253Fm {syn.} 3 dni α 7,197 249Cf
255Fm {syn.} 20,07 h α 7,241 251Cf
257Fm {syn.} 100,5 dnia α 6,864 253Cf
Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji
według kryteriów GHS są niedostępne.
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Ferm (Fm, łac. fermium) – syntetyczny pierwiastek chemiczny, aktynowiec. Nazwa pochodzi od nazwiska włoskiego fizyka Enrica Fermiego.

Ferm został odkryty w 1953 roku przez zespół amerykańskich naukowców z ANL, LRL i LASL, pod przewodnictwem Seaborga. Pierwiastek wyodrębniono z próbek koralowca z atolu Eniwetok, na Oceanie Spokojnym, gdzie w 1952 dokonano wybuchu termojądrowym[3]. Podczas wybuchu jądro 238U wychwytuje 17 neutronów, tworząc 255U, który po emisji 8 elektronów tworzy 255Fm.

Dotychczas wytworzono jedynie niewielkie ilości tego pierwiastka poprzez intensywne bombardowanie neutronami ciężkich jąder (uranu, plutonu).

Uwagi

  1. ↑ Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 257,09611 u (257
    Fm    ) (patrz: publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.)).

Przypisy

  1. ↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 88th. Boca Raton: CRC Press, 2008, s. 4-64.
  2. ↑ ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603  (ang.).
  3. ↑ Ryszard Szepke: 1000 słów o atomie i technice jądrowej. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06723-6. (pol.).
p • d • e
Układ okresowy pierwiastków
1 2   3[i] 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
1 H   He
2 Li Be   B C N O F Ne
3 Na Mg   Al Si P S Cl Ar
4 K Ca   Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr   Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba   La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
8 Uue Ubn ✱  
  ✱ Ubu Ubb Ubt Ubq Ubp Ubh Ubs ...[ii]  
Metale alkaliczne Metale ziem
alkalicznych 		Lantanowce Aktynowce Metale przejściowe Metale Półmetale Niemetale Halogeny Gazy szlachetne Właściwości
nieznane
  1. ↑ Alternatywnie do skandowców zalicza się często nie lutet i lorens, lecz lantan, aktyn oraz hipotetyczny unbiun.
  2. ↑ Budowa 8. okresu jest przedmiotem badań teoretycznych i dokładne umiejscowienie pierwiastków tego okresu w ramach układu okresowego jest niepewne.
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: science/fermium
  • Treccani: fermio
  • Universalis: fermium
  • SNL: fermium
  • Catalana: 0108657
  • DSDE: fermium