Bitwa pod Nachowem
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas | 26 czerwca 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | pod Nachowem[a] | ||
| Terytorium | II Rzeczpospolita | ||
| Przyczyna | walki Grupy Poleskiej | ||
| Wynik | zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| brak współrzędnych | |||
Bitwa pod Nachowem – walki polskiego 64 pułku piechoty kpt. Ludwika Bociańskiego z oddziałami sowieckimi toczone w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Sytuacja ogólna
14 maja 1920 ruszyła sowiecka ofensywa wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego[2]. 15 Armia Augusta Korka i Grupa Północna Jewgienija Siergiejewa uderzyły na pozycje oddziałów polskich 8 Dywizji Piechoty i 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w ogólnym kierunku na Głębokie. Wykonująca uderzenie pomocnicze 16 Armia Nikołaja Sołłohuba[3] zaatakowała oddziały 4 Armii gen. Stanisława Szeptyckiego i podjęła próbę sforsowania Berezyny pod Murawą[b] i Żukowcem[c] oraz pod Żarnówkami[d] i Niehoniczami[e][4][5]. Wobec skomplikowanej sytuacji operacyjnej, 23 maja rozpoczął się ogólny odwrót wojsk polskich w kierunku zachodnim[6]. Po zatrzymaniu sowieckiej ofensywy Armia Rezerwowa gen. Kazimierza Sosnkowskiego, przy współudziale oddziałów 1. i 4 Armii, zepchnęła przeciwnika na linię rzek Auta i górna Berezyna. W pierwszej dekadzie czerwca front polsko-sowiecki na Białorusi ustabilizował się. Na Ukrainie, w związku z przerwaniem polskiego frontu przez 1 Armię Konną Siemiona Budionnego, Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego zarządziło generalny odwrót znad Dniepru. 18 czerwca odwrót rozpoczęła Grupa Poleska gen. Sikorskiego[7]. Wódz Naczelny Józef Piłsudski wydał rozkaz przeprowadzenia na północy serii wypadów na tyły sowieckie, aby stworzyć wrażenie przygotowywania natarcia dużych sił polskich. W tym czasie oddziały Grupy Poleskiej broniły dostępu do Mozyrza i Kalenkowicz[8][9].
Działania pod Nachowem
W drugiej dekadzie czerwca 1920 Grupa Poleska odchodziła znad Dniepru na rubież Ippy[7][10]. W nocy z 18 na 19 czerwca 64 pułk piechoty wysadził utrzymywany przez pięć tygodni most na Dnieprze, opuścił przedmoście Rzeczycy i osłaniany przez pociągi pancerne „Danuta” i „Poznańczyk” wycofywał się wzdłuż linii kolejowej Homel – Pińsk[1][11],. 27 czerwca pułk przeszedł do obrony odcinka frontu Nachów – Zamoście. Nocą z 27 na 28 czerwca, przeprowadzone lasami przez miejscowych przewodników, oddziały sowieckie przeniknęły przez polska obronę na styku 64. i 35 pułku piechoty i do świtu wyszły na tyły I batalionu 64 pułku piechoty ppor. Pawła Błaszkowskiego. Sowieci opanowali także Nachów. Dowódca polskiego batalionu zostawił na stanowiskach obronnych dwie swoje kompanie wzmocnione bronią maszynową, a sam na czele dwóch pozostałych uderzył na czerwonoarmistów. Polacy kilkakrotnie szturmowali „na bagnety”. Ciężko ranny dowódca batalionu nie pozwolił wynieść się z pola bitwy i kierował do końca walką swoich pododdziałów. Po nadejściu odwodowych kompanii II/ 64 pułku piechoty odzyskano Nachów i zmuszono Sowietów do odwrotu[1].
Bilans walk
Na polu bitwy pozostało około 140 poległych i ciężko rannych czerwonoarmistów. Dowódca I batalionu ppor. Paweł Błaszkowski za bohaterstwo w walce odznaczony został Orderem Virtuti Militari V klasy[1][12].
Uwagi
- ↑ Nachów, miejscowość na Białorusi, na południowy zachód od Rzeczycy[1].
- ↑ Obecnie Мурава, rejon berezyński.
- ↑ Żukowiec, nad rzeką Berezyną, gm. Dymitrowicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 847 ., obecnie Жукавец, rejon berezyński.
- ↑ Żarnówki, wś przy ujściu rzeki Żarnówki do Berezyny, powiat ihumeński, gm. Pohost, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 626 ., obecnie Жорнаўка, rejon berezyński.
- ↑ Niehnicze ob. Niehoncze, powiat ihumeński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 76 ., obecnie Нягонічы, rejon berezyński.
Przypisy
- ↑ a b c d Odziemkowski 2004 ↓, s. 274.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 33.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 42.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 33.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 45.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 34.
- ↑ a b Krzyś 1993 ↓, s. 8.
- ↑ Jankiewicz 1929 ↓, s. 12.
- ↑ Szeptycki 2016 ↓, s. 45.
- ↑ Rogaczewski 1929 ↓, s. 19.
- ↑ Rogaczewski 1929 ↓, s. 20.
- ↑ Rogaczewski 1929 ↓, s. 39.
Bibliografia
- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Jerzy Krzyś: 64 Pomorski Pułk Strzelców Murmańskich. Pruszków: Ajaks, 1993. ISBN 83-85621-22-9.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Konrad Rogaczewski: Zarys historii wojennej 64-go Grudziądzkiego pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Stanisław Szeptycki: Front Litewsko-Białoruski; 10 marca 1919 – 30 lipca 1920. Warszawa: Wydawnictwo 2 Kolory. Sp.z o.o; Fundacja Patriotyczna Serenissima, 2016. ISBN 978-83-64649-19-6.
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, „Poza granicami współczesnej Polski”. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
- p
- d
- e
- Wojsko Polskie w okresie wojny
- Naczelne Dowództwo WP
