Strażnica WOP Jastarnia

Strażnica WOP Jastarnia

Strażnica WOP Hel
Strażnica SG w Jastarni

Budynek strażnicy SG w Jastarni (II połowa 1991)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945[a]
Organizacja
Dyslokacja	Leśna 14/16 Hel[1]; Portowa 24, 84-140 Jastarnia
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza Straż Graniczna
Podległość	20 komenda odcinka WOP 162 batalion WOP batalion WOP Sopot Kaszubska Brygada WOP Kaszubski Oddział SG
Multimedia w Wikimedia Commons

Strażnica WOP Jastarnia

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Hel/Jastarnia – zlikwidowany podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy morskiej.

Strażnica Straży Granicznej w Jastarni – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 20 komendy odcinka Sopot jako 96 strażnica WOP^[2] (Hel)^[3]  o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[4]. Sformowane strażnice morskiego oddziału OP nie przystąpiły bezpośrednio do objęcia ochrony granicy morskiej. Odcinek dawnej granicy polsko-niemieckiej sprzed 1939 od Piaśnicy, aż do lewego styku z 4 Oddziałem OP ochraniany był przez radziecką straż graniczną wydzieloną ze składu wojsk marszałka Rokossowskiego. Pozostały odcinek granicy od rzeki Piaśnica, aż po granicę z ZSRR zabezpieczała Morska Milicja Obywatelska^[5].

96 strażnica WOP zamiast w Helu zorganizowana była w Jastarni i bez objęcia służby. W Helu w owym czasie stacjonowały jednostki radzieckie^[5]. 7 lipca 1947 strażnica nr 96 została włączona do 20 odcinka WOP, a 31 sierpnia 1947 nastąpiło przeniesienie strażnicy z Jastarni do Helu^[b][6].

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[c]. Strażnica WOP Jastarnia I kategorii otrzymała numer 92^[8].

Jesienią 1956 rozpoczęto numerować strażnice w systemie brygadowym. Podległa bezpośrednio brygadzie strażnica Jastarnia otrzymała numer 2^[9].

Latem 1957, po przekazaniu 161 batalionu WOP 15 Brygadzie WOP, zmieniono po raz kolejny numerację strażnic w systemie brygadowym^[10]. Strażnica Jastarnia otrzymała numer 2^[11].

1 stcznia 1960, pozostając nadal w systemie brygadowym, odwrócono numerację. Strażnica otrzymała numer 6^[12].

1 stycznia 1964, strażnica WOP nr 3 Jastarnia uzyskała status strażnicy lądowej i zaliczona została do III kategorii^[13] .

Ochrona granicy

Do 1948, czyli do czasu powołania punktów kontroli ruchu rybackiego (PKRR), strażnica zajmowała się także kontrolą kutrów rybackich^[14].

Strażnice sąsiednie

• 95 strażnica WOP Puck ⇔ 97 strażnica WOP Gdynia – 1946.

Komendanci/dowódcy strażnicy

• por. Adam Choma^[2]
• Andrzej Bielawski (4.12.1951–9.04.1952)^[d][15]
• ppor. Stanisław Zdziechowski (1952)
• ppor. Henryk Rejowski (od 1952)
• mjr Łapeta (był w 1986–1991).

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Ireneusz Bieniecki. Kaszubska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza w ochronie granicy morskiej. „Biuletyn 1/2005. Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej”, 2005. Koszalin. ISSN 1429-2505. 
• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Andrzej Skorek. Zabezpieczenie wybrzeża środkowego po II wojnie światowej. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/97, 1997. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k.120 -121. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
• ASGr.Historia Kaszubskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Gdańsk 1965.
• Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.

Linki zewnętrzne

• Fotopolska: Strażnica WOP Jastarnia