Strażnica WOP Owsiszcze

Strażnica WOP Owschütz

Strażnica WOP Owsiszcze

Budynki byłej strażnica WOP Owsiszcze (listopad 2011)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	1976
Tradycje
Rodowód	211 strażnica WOP Owschutz 219 strażnica WOP Owsiszcze 9 strażnica WOP Owsiszcze 17 strażnica WOP Owsiszcze 18 strażnica WOP lądowa Owsiszcze
Kontynuacja	Strażnica WOP Krzanowice Strażnica SG w Krzanowicach GPK SG w Pietraszynie Placówka SG w Pietraszynie Placówka SG w Raciborzu Placówka SG w Rudzie Śląskiej
Organizacja
Dyslokacja	Owsiszcze
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	46 komenda odcinka 67 batalion OP 43 batalion WOP Górnośląska Brygada WOP
Multimedia w Wikimedia Commons

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Owschütz/Owsiszcze – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 46 komendy odcinka Racibórz jako 211 strażnica WOP (Owschütz)^[1]  o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego^[2].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 strażnica włączona została w struktury 67 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 43 batalionu WOP w Raciborzu.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[a], a strażnica WOP Owsiszcze otrzymała nr 219 w skali kraju^[4].

W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica specjalna Owsiszcze była 9 w 4 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza^[5].

1 stycznia 1960 była jako 17 strażnica WOP III kategorii Owsiszcze.

1 stycznia 1964 była jako 18 strażnica WOP lądowa III kategorii Owsiszcze.

W 1976, w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia^[6], strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Górnośląskiej Brygady WOP w Gliwicach.

Rozformowana została po 1976^[7].

Ochrona granicy

W 1948 na odcinku strażnicy została utworzona Graniczna Placówka Kontrolna Owsiszcze (została zlikwidowana w 1952), którego załoga wykonywała kontrolę graniczną osób, towarów oraz środków transportu:

• Owsiszcze-Píšť.

1 stycznia 1964 na ochranianym odcinku przez strażnicę funkcjonowały przejścia graniczne małego ruchu granicznego (mrg) w których kontrolę graniczną i celną osób, towarów oraz środków transportu wykonywała załoga strażnicy:

• Bolesław-Píšť
• Owsiszcze-Píšť
• Tworków-Hať.

Strażnica WOP Owsiszcze ochraniała odcinek granicy państwowej:

• W okresie zimowym pas śnieżny sprawdzany był minimum: na głównym kierunku dwukrotnie, na pozostałym raz w ciągu doby.
• Współdziałała w zabezpieczeniu granicy państwowej z:
  • Strażnice WOP w: Chałupkach i Krzanowicach
  • Sekcją Zwiadu WOP w Raciborzu
• Dowódca rozwiniętej strażnicy lądowej WOP Owsiszcze w ochronie granicy państwowej ściśle współpracował ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.

Wydarzenia

• 1956 – koniec czerwca, początek lipca w okresie tzw. „Wypadków poznańskich”, przy linii granicznej i w strefie działania, odnajdywano pakunki zawierające ulotki z tzw. „bibułą”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi^[8]. W związku z masowością zjawiska, żołnierze otrzymali zezwolenie na użycie broni, celem zestrzelenia nisko przelatujących balonów (nawet jeśli znajdowały się na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia – to samo czynili pogranicznicy czechosłowaccy)^[9].

Strażnice sąsiednie

• 210 strażnica Zebenkau ⇔ 212 strażnica Kranowitz – 1946
• 218 strażnica Chałupki ⇔ 220 strażnica Krzanowice – 15.03.1954
• 8 strażnica Chałupki I kat. ⇔ 10 strażnica Krzanowice I kat. – 1956
• 18 strażnica Chałupki II kat. ⇔ 16 strażnica Krzanowice III kat. – 1.01.1960
• 19 strażnica Chałupki lądowa II kat. ⇔ 17 strażnica Krzanowice lądowa III kat. – 1.01.1964
• Strażnica WOP Chałupki ⇔ Strażnica WOP Krzanowice – po 1976.

Komendanci/dowódcy strażnicy

• por. Ludwik Kukier (był w 1946)^[10]
• sierż. Antoni Zalewski p.o. (był w 1950)^[b]
• Eugeniusz Ambroziak (był 23.09.1952)^[11]
• kpt. Antoni Kopeć (był w 1954)
• kpt. Jan Piguła (był w 1976)^[7].

Zobacz też

• 4 pułk piechoty.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Mirosław Kudasiewicz. Z archiwum odkrywcy – Balonowa propaganda. „Tygodnik Prudnicki”. 19(649), s. 8, 2003-05-07. ISSN 1231-904X. 
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k. 119–123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.