15. 4.

15. travanj/april (15. 4.) je 105. dan godine po gregorijanskom kalendaru (106. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 260 dana.

Događaji

• 1450. — U poslednjoj fazi Stogodišnjeg rata Francuzi u bici kod Forminjija porazili Engleze, čime je okončana engleska dominacija u Normandiji.
• 1755. — Samjuel Džonson, engleski pesnik, novinar i leksikograf, objavio „Rečnik engleskog jezika”, prvi moderan engleski rečnik.
• 1909. — Austrijski car odobrio Statut za autonomnu upravu u Bosni i Hercegovini.
• 1912. — Na prvom putovanju iz Velike Britanije u SAD potonuo „Titanik”, u to vreme najveći i najluksuzniji prekookeanski brod. Život izgubilo 1.523 od 2.224 putnika.
• 1923. — Insulin, koji je kanadski naučnik, nobelovac Frederik Banting, otkrio 1921., ušao u upotrebu pri lečenju dijabetesa.
• 1941. — Drugi svetski rat: Jugoslovenska vlada, na čelu s predsednikom, generalom Dušanom Simovićem, napustila zemlju tokom aprilskog rata. Dan ranije iz zemlje otišao kralj Petar II Karađorđević.
• 1945. — Drugi svetski rat: Britanske trupe u oslobodile nemački koncentracioni logor “Bergen-Belzen”.
• 1952. — Banka “Frenklin” u Njujorku izdala prvu kreditnu karticu u svetu.
• 1968. — Dva sovjetska satelita bez ljudske posade, „Kosmos 212” i „Kosmos 213”, automatski se spojila dok su kružila u Zemljinoj orbiti.
• 1974. — Posle petnaestogodišnje vladavine, vojnim pučem svrgnut sa vlasti predsednik Nigera Diori Hamani.
• 1979. — U zemljotresu na Crnogorskom primorju poginulo više od 100 osoba, oko 600 povređeno, a više od 80.000 ostalo bez kuća.
• 1986. — Američki avioni bombardovali Tripoli i Bengazi u znak odmazde za pogibiju dva Amerikanca u eksploziji bombe u diskoteci u Berlinu, 5. aprila. U bombardovanju ubijeno oko 40 osoba, među njima usvojena kćerka libijskog lidera Moamera Gadafija.
• 1989. — Smrt Hua Yaobanga, bivšeg glavnog tajnika KP Kine, događaj koji će pokrenuti studentske prosvjede na pekinškom Trgu Tiananmen (Trg nebeskog mira).
• 1989. — Katastrofa na Sheffieldu: 95 poginulih kada je došlo do masovnog gaženja gledatelja na nogometnoj utakmici u Sheffieldu (Engleska).
• 1992. — Rat u Bosni i Hercegovini: Osnovana Armija Republike Bosne i Hercegovine.
• 1992. — Ujedinjene nacije uvele sankcije protiv Libije zbog njene umešanosti u podmetanje bombe u avion kompanije “Pan Ameriken”, koji je eksplodirao iznad Lokberija u Škotskoj 1988. i bombardovanja francuskog aviona iznad Nigera 1989.
• 1994. — Ministri vodećih zemalja sveta potpisali GATT, Opšti sporazum o tarifama i trgovini.
• 1996. —.
  • „Komisija za istinu” u Južnoj Africi, formirana kako bi ispitala zloupotrebu vlasti u vreme aparthejda, otvorila istražni postupak.
  • Od podmetnute eksplozivne naprave oštećena Bajrakli-džamija u Beogradu. Beogradski muftija Hamdija Jusufspahić izjavio da je to je bio sedmi napad na tu džamiju od 1990.
• 1997. — Tokom hodočašća, u požaru koji je zahvatio šatorsko naselje blizu Meke, u Saudijskoj Arabiji, poginula 343 hodočasnika.
• 1999. — NATO preuzeo odgovornost za bombardovanje konvoja izbeglica na Kosovu, a tokom kojeg je, prema jugoslovenskim izvorima, poginulo 75 civila.
• 2002. — U nesreći putničkog aviona kineske kompanije „Air China“ poginule najmanje 122 osobe.

.

Rođenja

• 1452. — Leonardo da Vinci, talijanski genije.
• 1469. — guru Nanak, indijski duhovni učitelj, osnivač sikizma.
• 1489. — Mimar Sinan, glavni Osmanlijski arhitekta u službi sultana Selima I, Sulejmana Veličanstvenog i Murata III.
• 1642. — Sulejman II, sultan Osmanlijskog carstva.
• 1683. — Katarina I, ruska carica.
• 1707. — Leonhard Euler, švicarski matematičar i fizičar.
• 1832. — Wilhelm Busch, njemački slikar i književnik († 1908.).
• 1843. — Henri Džejms, američki pisac.
• 1844. — Ferdo Becić, hrvatski književnik († 1916.).
• 1874. — Johannes Stark, njemački fizičar.
• 1894. — Bessie Smith, američka jazz pjevačica († 1937.).
• 1912. — Kim Il-Sung, sjevernokorejski diktator.
• 1919. — Franjo Kuharić, hrvatski kardinal († 2002.).
• 1920. — Richard von Weizsäcker, njemački političar i državnik.
• 1933. — Živojin Pavlović, srpski književnik, filmski reditelj, slikar i profesor . († 1998.).
• 1938. — Claudia Cardinale, talijanska glumica.
• 1944. — Dušica Žegarac, srpska glumica.
• 1949. — Ala Pugačova, ruska pjevačka diva.
• 1959. — Emma Thompson, britanska glumica.
• 1960. — Pedro Delgado, španjolski vozač Formule 1.
• 1960. — Philipp od Belgije, hercog od Brabanta i belgijski prijestolonasljednik.
• 1966. — Samantha Fox, britanska pop-pjevačica.
• 1967. — Razija Mujanović, bosanska i jugosloveska košarkašica.
• 1967. — Dara Torres, američka plivačica.
• 1976. — Susan Ward, američka glumica i model.
• 1980. — Ljubomir Pavlović, bivši srpski rukometaš.
• 1981. — Danijel Premuš, hrvatsko-talijanski vaterpolist.
• 1981. — Andrés D'Alessandro, argentinski nogometaš.
• 1983. — Sandra Paović, hrvatska ženska stolnotenisačica.
• 1990. — Emma Watson, britanska glumica.
• 1993. — Felipe Anderson, brazilski nogometaš.

.

Smrti

• 1446. — Filipo Bruneleski, talijanski arhitekta, skulptor i slikar.
• 1764. — Žana Antoaneta Puason, markiza De Pompadur, ljubavnica kralja Luja XV.
• 1765. — Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski naučnik.
• 1865. — Abraham Lincoln, američki političar i državnik.
• 1912. — Edward John Smith, engleski kapetan broda "Titanic".
• 1942. — Robert Musil, austrijski književnik (* 1880.).
• 1980. — Jean-Paul Sartre, francuski filozof, romanopisac, esejist, dramaturg, scenarist i kritičar. Sartreu je 1964. dodijeljena Nobelova nagrada za književnost, no odbio ju je primiti iz moralnih razloga (* 1905.).
• 1990. — Greta Garbo, američka glumica švedskog porekla iz tridesetih godina 20.veka (* 1905.).
• 1998. — Pol Pot, kambodžanski političar.
• 1983. — Dragan Plamenac, hrvatski muzikolog i skladatelj (* 1895.).
• 1989. — Ante Kaštelančić, hrvatski slikar (* 1911.).
• 1989. — Hu Jaobang, kineski političar
• 2020. — Brian Dennehy, američki glumac (* 1938.).

Blagdani/Praznici

• Srpska pravoslavna crkva slavi:.
  • Prepodobnog Tita Čudotvorca.
  • Svete mučenike Amfijana i Edesija.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar