23. 7.

23. jul/juli/srpanj (23. 7.) je 204. dan godine po gregorijanskom kalendaru (205. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 161 dan.

Događaji

• 1759. — Rusi u Sedmogodišnjem ratu, pod komandom generala Petra Semjonoviča Saltikova, potukli prusku armiju u bici kod Kaja, na istoku Nemačke.
• 1828. — Vilijem Bart iz Mičigena, SAD, patentirao „tipografer“, koji se smatra prvom pisaćom mašinom.
• 1840. — britanski parlament doneo zakon o ujedinjenju Gornje Kanade, s pretežno engleskim, i Donje, s pretežno francuskim stanovništvom, u jednu političko-upravnu celinu sa zajedničkim parlamentom.
• 1914. — Austro-Ugarska uputila ultimatum Srbiji da sprovede istragu povodom atentata na prestolonaslednika Franca Ferdinanda 28. 6. u Sarajevu, zahtevajući da u istrazi učestvuju i austrougarski policajci. Srbija odbila zahtev smatrajući da je to zadiranje u suverenitet države. Austro-Ugarska 28. 7. objavila rat Srbiji.
• 1920. — francuske trupe savladale arapsku vojsku kralja Fejsala I, ušle u Damask i učvrstile svoj mandat nad Sirijom.
• 1942. — nemačke trupe počele nadiranje prema Staljingradu, gde je vođena jedna od najvećih bitaka Drugog svetskog rata. Završena 2. 2. 1943. nemačkim porazom.
• 1943. — u eksploziji bombe podmetnute u hotelu „King David“ u Jerusalimu poginulo više od 90 osoba, mahom britanskih oficira i vojnih službenika. Odgovornost preuzela ekstremna jevrejska cionistička organizacija „Irgun“.
• 1952. — u Egiptu izvršen vojni puč pod vođstvom generala Mohameda Nagiba, kojim je zbačen kralj Faruk I. Na presto stupio njegov maloletni sin Fuad II, a naredne godine proglašena republika na čelu s generalom Nagibom.
• 1974. — grčka vojna vlada pozvala Konstantina Karamanlisa da se vrati iz izbeglištva u Parizu i formira Vladu. To je bio kraj sedmogodišnje vladavine vojne hunte u Grčkoj.
• 1982. — Međunarodna komisija za lov na kitove donela odluku o potpunoj zabrani komercijalnog lova na kitove. Zabrana stupila na snagu 1985.
• 1983. — borba za nezavisnost Tamila eskalirala u građanski rat u Šri Lanki, kada su tamilski pobunjenici ubili 13 vojnika, a sinhaleška većina odgovorila ubijanjem hiljade tamilskih civila na jugu zemlje.
• 1991. — Komunistička partija SSSR objavila nacrt platforme kojom se prihvataju privatna svojina, integracija ekonomije u svetsko tržište i sloboda veroispovesti.
• 1995. — Ujedinjene nacije izdale naredbu o raspoređivanju Snaga za brza dejstva na području Sarajeva.
• 1996. — u Sarajevo stigao prvi kontigent oružja iz američkog programa „Opremi i obuči“, namenjen armiji Federacije Bosne i Hecegovine.
• 1997. — Skupština Jugoslavije izabrala Slobodana Miloševića, dotadašnjeg predsednika Srbije, za predsednika SRJ. Ispred skupštinske zgrade okupilo se više hiljada ljudi, jedni su izražavali podršku, a drugi protestovali, dok su beogradski studenti akcijom „Jedna izgubljena glava, jedna cipela“ obeležili osam godina Miloševićeve vladavine, tokom koje je ogroman broj mladih ljudi napustio zemlju.
• 1999. — ruski kosmonaut Sergej Avdejev postavio, boraveći u svemirskoj stanici „Mir“ 712 dana, novi rekord u neprekidnom boravku u svemiru.
• 2000. — Lans Armstrong drugu godinu zaredom pobedio na prestižnoj trci „Tur de Frans“, iako su lekari tokom njegovog lečenja 1996. procenili da su male šanse da preživi jer boluje od raka.
• 2001. — jedini međunarodni aerodrom u Šri Lanki zatvoren kada su „Tamilski tigrovi“ izvršili teroristički napad na obližnju vojnu vazduhoplovnu bazu. U napadu ubijeno 18 ljudi, a unisteno ili oštećeno 13 aviona.

.

Rođenja

• 1888. — Raymond Chandler, američki pisac (u. 1959.).
• 1892. — Haile Selasije, etiopski car od 1930. Iz zemlje izbegao 1936. posle italijanske okupacije, vratio se 1941. i vladao do 1974, kad je zbačen državnim udarom.
• 1906. — Vladimir Prelog, hrvatski znanstvenik, kemičar (u. 1998.).
• 1908. — Elio Vittorini, talijanski književnik (u. 1966.).
• 1920. — Amalia Rodrigues, portugalska pjevačica tradicionalne muzike fado.
• 1925. — Burt Glinn, američki fotograf (u. 2008.).
• 1925. — Gloria DeHaven, američka glumica i pevačica (u. 2016.).
• 1931. — ruski šahovski velemajstor Viktor Korčnoj, jedan od najboljih šahista XX veka, koji je 1976. emigrirao iz tadašnjeg SSSR.
• 1934. — Vlado Stenzel (Vlado Štencl), hrvatski rukometni trener.
• 1938. — Götz George, njemački glumac.
• 1938. — Ronny Cox, američki glumac.
• 1943. — Zvonimir Vujin, jedan je od najboljih boksera lake kategorije Jugoslavije, Evrope i Svijeta 60-tih, 70-tih godina 20.vijeka.
• 1957. — Theo van Gogh, nizozemski režiser.
• 1957. — Nikos Gallis, grčki košarkaš.
• 1961. — Woody Harrelson, američki glumac.
• 1963. — Slobodan Živojinović, srpski i jugoslavenski tenisač.
• 1967. — Philip Seymour Hoffman, američki glumac i režiser (u. 2014.).
• 1968. — Gary Payton, američki je profesionalni košarkaš.
• 1972. — Giovane Élber, brazilski nogometaš.
• 1973. — Monica Lewinsky, američka predsjednička praktikantica u Bijeloj kući.
• 1975. — Mario Tokić, hrvatski nogometaš.
• 1976. — Judit Polgár, mađarska je šahistkinja. Kao najbolja ženska šahistkinja u istoriji.
• 1981. — Jarkko Nieminen, finski teniser.
• 1987. — Luiz Gustavo, brazilski nogometni reprezentativac.
• 1989. — Kim Ekdahl du Rietz, švedski rukometaš.
• 1989. — Daniel Radcliffe, britanski filmski glumac.

.

Smrti

• 1562. — Götz von Berlichingen, njemački vitez (* 1480.).
• 1757. — Domenico Scarlatti, talijanski kompozitor.
• 1875. — Ajzak Merit Singer, američki pronalazač šivaće mašine (* 1811.).
• 1885. — Julisiz Simpson Grant, vrhovni komandant armije Severa u građanskom ratu i predsednik SAD.
• 1916. — Vilijam Remzi, škotski hemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1904. <!- Sir William Ramsay-->.
• 1932. — Alberto Santos-Dumont, brazilski pronalazač i pionir avijacije (* 1873.).
• 1948. — Dejvid Vork Grifit, američki filmski režiser i producent.
• 1951. — Filip Peten, francuski maršal i državnik, junak iz Prvog svetskog rata i kvislinški vođa u Drugom svetskom ratu (* 1856.).
• 1966. — Montgomery Clift, američki glumac.
• 1997. — Andew Cunanan, američki ubica.
• 1999. — marokanski kralj Hasan II., posle 38 godina vladavine. Nasledio ga je sin Mohamed.
• 2011. — Amy Winehouse, engleska pjevačica.

.

Praznici i dani sećanja

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar