Linia kolejowa nr 18

Linia nr 18

Kutno – Piła Główna
Dane podstawowe
Zarządca	PKP PLK
Numer linii	18
Tabela SRJP	430, 345, 365, 404, 405, 416, 420, 425, 430, 430a, 431, A416, A420, A423, A425, A430, A431
Długość	247,418 km
Rozstaw szyn	1435 mm
Sieć trakcyjna	3000 V DC
Prędkość maksymalna	140[1] (Vk = 160) km/h
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   ↑ 33 3 16 ↑ 126,216 0,313 Kutno R71 0,362 Kutno R72 Kutno Azory 33 ↓ Brodnica 3 → Kunowice (GP) rzeka Miłonka 581 13,658 Ostrowy rzeka Ochnia ↑ ↓ 20,600 ↑ IZ W-wa ↓ IZ Bydgoszcz 21,134 Rutkowice 91 27,282 Kaliska Kujawskie 33,290 Wiktorowo rzeka Lubienka rzeka Olszew Czern. 269 ul. Kowalska 38,555 Czerniewice A1 E75 Gołasz. 265 42,662 Gołaszewo Kujawskie rzeka Rakutówka 47,056 Warząchewka ↑ Zespół bocznic Włocł. 62 Al. Królowej Jadwigi 54,808 Włocławek rzeka Zgłowiączka 57,048 Włocławek Zazamcze 59,956 Włocławek Brzezie ↓ Zakłady Azotowe Anwil Włocł. 252 ul. Inowrocławska 62,943 Brzezie 91 ul. Toruńska 69,223 Lubanie 77,189 Nieszawa Waganiec 91 A1 E75 84,160 Turzno Kujawskie Al. Kuj. 266 ul. Przemysłowa 245 ← Ciechocinek 91,702 Aleksandrów Kujawski rzeka Tążyna 95,946 Otłoczyn A1 E75 Miejsce katastrofy (1980) 101,493 Brzoza Toruńska S10 → Jednostka Wojskowa → Brzoza A1 E75 103,249 Toruń Czerniewice Toruń 91 ul. Łódzka Toruń 91 Trasa Wschodnia Twierdza Toruń Toruń 585 ul. Dybowska 353 ← Skandawa (GP) 109,058 Toruń Główny Toruń 15 111,335 Toruń Główny R298 111,741 Toruń Kluczyki 734 ↘ Nieszawka 353 → Poznań Wschód 10 bocznica „Andrewex” 119,304 Cierpice 131,386 Przyłubie Przył. 10 138,699 Solec Kujawski Solec K. 249 ul. Leśna 397 OŚ „Kapuściska” 201 ↑ Nowa Wieś Wielka 148,699 Bydgoszcz Łęgnowo Zakłady „Stomil” → rzeka Brda Bydg. 80 ul. Fordońska 209 ← Kowalewo Pom. 152,128 Bydgoszcz Wschód R5 152,300 Bydgoszcz Wschód Dworzec Wschód 154,395 Bydgoszcz Bielawy Lokomotywownia Bydg. 5 E261 Bydg. 5 E261 156,343 Bydgoszcz Leśna Bydg. ul. Gdańska ← 201 131 Bydg. 80 ul. W. Pileckiego 160,058 Bydgoszcz Główna rzeka Brda 160,608 Bydgoszcz Główna R158 ↙ 745 Bydg. 25 ul. Grunwaldzka 356 131 → Bydgoszcz Bocz. Zach. 162,578 podg. Czyżkówko 162,612 Czyżkówko R12 Kanał Bydgoski 163,068 Bydgoszcz Zachód 164,762 Prądy 165,979 Bydgoszcz Osowa Góra 10 S5 (bud.) 169,863 Pawłówek 173,095 Zielonczyn Rezerwat Kruszyn Las Minikowski 180,203 Ślesin Łąki Ślesińskie Skarpy Ślesińskie 281 ← Chojnice Nakło n/N 241 186,887 Nakło nad Notecią 281 → Oleśnica 195,140 Anieliny rzeka Rokitka 198,674 Samostrzel Rezerwat Borek 202,833 Jadwiżyn ↑ ↓ 203,700 ↑ IZ Bydg. ↓ IZ Szczecin rzeka Łobżonka 208,183 Wyrzysk Osiek Osiek n/N 194 ul. Główna 213,983 Krostkowo 219,898 Białośliwie Biało. 190 ul. Podgórna Białośliwie Wąskotorowe rzeka Białośliwka 226,963 Miasteczko Krajeńskie 236,800 Kaczory 354 ↑ Poznań Gł. PoD Piła 11 245,503 bsz. Bocznica PolDróg 203 ↑ Tczew rzeka Gwda 374 → Mirosław Ujski 247,181 Piła Główna Piła 180 al. Piastów 247,731 180,097 Piła Główna R544/545 ↓ 999 203 405 ↓
Multimedia w Wikimedia Commons

Linia kolejowa nr 18 – pierwszorzędna, prawie w całości dwutorowa, zelektryfikowana linia kolejowa znaczenia państwowego^[2], łącząca stację Kutno ze stacją Piła Główna^[3][4][5]. Przebiega przez obszar województwa łódzkiego, województwa kujawsko-pomorskiego i województwa wielkopolskiego.

Przebieg

Linia rozpoczyna bieg na rozjazdach 71 (tor nieparzysty) oraz 74 (tor parzysty) na stacji Kutno. W obrębie stacji biegnie równolegle między linią kolejową Warszawa Zachodnia – Kunowice oraz linią kolejową Kutno – Brodnica. Linia biegnie w kierunku północno-zachodnim przez Nowe Ostrowy, Rutkowice oraz Kaliska. Później biegnie w kierunku północnym przez Czerniewice do Włocławka, a następnie ponownie w kierunku północno-zachodnim w bliskim sąsiedztwie Wisły przez Lubanie, Aleksandrów Kujawski do Torunia, gdzie spotyka się z linią kolejową Poznań Wschód – Skandawa.

Linia przebiega południową częścią stacji Toruń Główny, skąd odgałęzia się linia kolejowa Nieszawka – Toruń Towarowy TrB, która biegnie w kierunku południowym, równolegle do linii kolejowej Poznań Wschód – Skandawa. Linia kolejowa Kutno – Piła Główna kieruje się natomiast w stronę zachodnią i przechodzi przez Solec Kujawski do wschodniej części Bydgoszczy. Odtąd biegnie równolegle do Brdy. Przebiega przez stację Bydgoszcz Wschód, gdzie styka się z linią kolejową Kowalewo Pomorskie – Bydgoszcz Wschód. Dalej biegnie przez Bydgoszcz Główną, skąd odchodzi od niej linia kolejowa Bydgoszcz Główna – Czyżkówko, biegnąca niemalże równolegle do niej aż do posterunku Czyżkówko.

Linia kieruje się w stronę zachodnią, w sąsiedztwie najpierw Kanału Bydgoskiego, później Noteci. Przechodzi przez Nakło nad Notecią, gdzie krzyżuje się z linią kolejową Oleśnica – Chojnice. Na dalszym odcinku mija Osiek nad Notecią, Białośliwie i Kaczory kierując się do Piły. Przed stacją Piła Główna biegnie między linią kolejową Tczew – Kostrzyn oraz linią kolejową Poznań Główny PoD – Piła Główna, przechodzi przez Gwdę i kończy bieg na rozjazdach 544 oraz 545, gdzie spotyka się z linią kolejową do Kostrzyna.

Linia jest podzielona na 7 odcinków^[3]:

• A: Kutno – Włocławek (od 0,313 do 54,807)
• B: Włocławek – Włocławek Brzezie (od 54,807 do 59,956)
• C: Włocławek Brzezie – Toruń Główny (od 59,956 do 109,058)
• D: Toruń Główny – Bydgoszcz Wschód (od 109,058 do 152,300)
• E: Bydgoszcz Wschód – Bydgoszcz Główna (od 152,300 do 160,058)
• F: Bydgoszcz Główna – Czyżkówko (od 160,058 do 162,578)
• G: Czyżkówko – Piła Główna (od 162,578 do 247,731)

Historia

Odcinek linii kolejowej Piła Główna – Nakło nad Notecią – Bydgoszcz Główna jest jednym z najstarszych na ziemiach polskich. Powstał już w 1851 roku jako część Pruskiej Kolei Wschodniej Krzyż – Piła – Bydgoszcz – Tczew, której celem było połączenie Berlina z Prusami Wschodnimi. Toruń i Włocławek uzyskały połączenie kolejowe 10 lat później w wyniku budowy Kolei Warszawsko-Bydgoskiej.

Do końca lat 20. XX wieku, czyli do wybudowania najkrótszego połączenia Poznania z Warszawą (przez Konin), wszystkie pociągi łączące zachodnią Europę z Warszawą kursowały na odcinku Poznań – Warszawa przez Gniezno, Inowrocław, Toruń i Kutno. Do zakończenia magistrali węglowej (Śląsk – port w Gdyni, 1930 r.) linia stanowiła też ważną drogę wywozu polskiego węgla do portów bałtyckich.

W 1984 roku linię zelektryfikowano na odcinku Kutno – Toruń – Bydgoszcz, a w 1989 roku zakończono elektryfikację odcinka Bydgoszcz – Piła.

19 sierpnia 1980 roku na odcinku między Toruniem Głównym a Aleksandrowem Kujawskim miała miejsce największa w historii powojennej Polski katastrofa kolejowa pod Otłoczynem.

W drugiej połowie 2012 roku ruszyła modernizacja linii na odcinku Bydgoszcz – Toruń, która zakończyła się na początku marca 2014 roku. W trakcie dwuletnich prac wyremontowano zostało 92 km torów i 18 przejazdów kolejowo-drogowych. Zamontowano 54 nowych rozjazdów na stacjach Toruń Główny, Cierpice, Solec Kujawski, Bydgoszcz Łęgnowo, Bydgoszcz Wschód oraz Bydgoszcz Leśna. Wymienione zostały również urządzenia sterowania ruchem kolejowym oraz systemy zasilające.

Po zakończeniu prac pociągi przyspieszyły do 120 km/h, a czas podróży między miastami skrócił się do około 40 minut. Rewitalizacja odcinka Toruń – Bydgoszcz realizowana była w ramach projektu POIiŚ 7.1 – „Polepszenie jakości usług przewozowych poprzez poprawę stanu technicznego linii kolejowej nr 18 Kutno–Piła na odcinku Toruń–Bydgoszcz”. Dzięki umowie podpisanej przez PKP PLK projekt otrzymał unijne dofinansowanie ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w wysokości 147 354 791,84 PLN. Całkowita kwota inwestycji wynosiła 225 985 848,73 PLN^[6][7]. 12 czerwca 2016 roku otwarto nowy przystanek Cierpice Kąkol^[8].

W czerwcu 2016 roku została podpisana umowa z firmą Torpol na remont odcinka Włocławek – Aleksandrów Kujawski. Wymianie uległo 14 km torów, rozjazdy, przebudowano perony w Lubaniu, Turznie Kujawskim i Nieszawie Waganiec. Dzięki pracom prędkość pociągów pasażerskich wzrosła ze 120 do 140 km/h^[9][10].

W czerwcu 2017 roku PKP PLK podpisało z Torpolem umowę na modernizację linii na odcinku Ostrowy – Otłoczyn^[11].

2 października 2020 roku doszło do rozmycia nasypu, w wyniku czego ruch pociągów między Zielonczynem a Nakłem nad Notecią został wstrzymany^[12]. Ruch po jednym torze został przywrócony 25 października 2020 w godzinach wieczornych (22.30)^[13].

Charakterystyka techniczna

Linia, w zależności od odcinka, jest klasy C3 lub D3, maksymalny nacisk osi wynosi od 196 do 221 kN dla lokomotyw oraz wagonów, a maksymalny nacisk liniowy wynosi 71 kN. Sieć trakcyjna, w zależności od odcinka, jest typu YzC120-2C, YC120-2C, YC150-2CS150, YC120-2CS150, C150-C150, 2C120-2C-1 lub 2C120-2C-1; obciążalność prądowa wynosi od 1700 do 2540 A; jest dostosowana do maksymalnej prędkości od 110 do 140 km/h, a minimalna odległość między odbierakami prądu wynosi 20 m. Linia wyposażona jest w elektromagnesy samoczynnego hamowania pociągów^[14].

Na linii zostały wprowadzone ograniczenia w związku z niezachowaną skrajnią budowli linii kolejowej – nieodpowiednia odległość parkanów, poręczy, filaru wiaduktu, semaforów, żurawi wodnych, peronów oraz tarcz Tm od osi toru^[15].

Linia dostosowana jest do prędkości od 40 km/h do 140 km/h, a jej prędkość konstrukcyjna wynosi 160 km/h. Obowiązują następujące prędkości maksymalne dla pociągów:

Infrastruktura

Rozgałęzienia

Posterunki ruchu i punkty ekspedycyjne

Na linii znajduje się 48 różnych punktów eksploatacyjnych, w tym 21 stacji kolejowych (z czego 2 stacje techniczne), 25 przystanków (z czego 3 są jednocześnie ładowniami), jedna bocznica szlakowa oraz jeden posterunek odgałęźny.

Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych^{[4][16][17][18][19][20][21][22][23][24]}

Rodzaj i nazwa	Zdjęcie	Liczba peronów	Liczba krawędzi peronowych	Infrastruktura	Dawne nazwy
stacja Kutno ♿︎		4	6	Przejście pod torami Przejście w poziomie szyn Kasy biletowe Biletomaty (IC, KM, ŁKA) Punkt gastronomiczny Kiosk Parking Informacja dla podróżnych	Kutno (1861–1923) Kutno Osobowe (1924)
stacja Ostrowy ♿︎		1	2	Przejście w poziomie szyn	Krośniewice (1862–1915) Krosniewice (1915–1918) Krośniewice (1918–1939) Krosniewice (1939–1942) Kranzwerder (1943–1945) Krośniewice (1945–1950) Krośniewice Kutnowskie (1951–1967)
przystanek Rutkowice ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn Kasy biletowe
stacja Kaliska Kujawskie ♿︎		3	3	Przejście w poziomie szyn Parking Informacja dla podróżnych	Chodecz (1890–1915) Chodetsch (1915–1918) Chodecz (1918–1939) Chodetsch (1939–1941) Lubenstadt (1942–1945) Chodecz (1945–1983)
przystanek Wiktorowo ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn
stacja Czerniewice ♿︎		2	3	Przejście w poziomie szyn
przystanek Gołaszewo Kujawskie ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn
przystanek Warząchewka ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn
stacja Włocławek ♿︎		2	3	Przejście pod torami Kasy biletowe Biletomaty (PR, IC) Sieć Wi-Fi Kiosk Parking Informacja dla podróżnych	Włocławek (1862–1915) Wloclawek (1915–1918) Włocławek (1918–1939) Leslau (1939–1945)
przystanek Włocławek Zazamcze ♿︎		2	2	Przejście pod torami
stacja techniczna przystanek służbowy Włocławek Brzezie		2	2
przystanek Brzezie ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn
przystanek posterunek odstępowy Lubanie ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn	Lubanie (1923–1942) Liebingen (1943–1945)
stacja Nieszawa Waganiec ♿︎		3	3	Przejście w poziomie szyn Parking Informacja dla podróżnych	Nieszawa (1862–1942) Nessau (1943–1945) Nieszawa (1945–1982) Waganiec (1983–1985)
przystanek Turzno Kujawskie ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn
stacja Aleksandrów Kujawski ♿︎		2	3	Przejście w poziomie szyn Kasy biletowe Parking Informacja dla podróżnych	Białe Błota (1862–1866) Trojanowo (1867–1873) Aleksandrowo (1874–1889) Aleksandrów Przygraniczny (1890–1914) Alexandrow (1914–1918) Aleksandrów (1918–1938) Aleksandrów Kujawski (1938–1939) Alexandrow (1939–1942) Weichselstädt (1943–1945)
stacja Otłoczyn ♿︎		2	3	Przejście w poziomie szyn	Ottlotshin (1861–1920) Otłoczyn (1920–1939) Ottloschin (1939–1940) Ottlotschin (1941–1942) Krügershauland (1943–1945)
przystanek posterunek bocznicowy szlakowy Brzoza Toruńska ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn	Balkau (1915–1920) Brzozy (1920–1939) Balkau (1939–1945) Brzozy (1945–1956)
przystanek Toruń Czerniewice ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn
stacja Toruń Główny ♿︎		4	6	Przejście pod torami/na poziomie szyn Kasy biletowe Biletomaty (AR, PR, IC) Przechowalnia bagażu	Thorn (1861–1900) Thorn Hauptbahnhof (1901–1909) Thorn Vorstadt (1909–1915) Thorn Hauptbahnhof (1916–1920) Toruń Dworzec Główny (1920–1922) Toruń Przedmieście (1923–1936) Toruń Główny (1937–1939) Thorn Hauptbahnhof (1939–1945)
przystanek Toruń Kluczyki ♿︎		3	4	Przejście w poziomie szyn
stacja Cierpice		2 (były)	3 (były)		Cierpitz (1861–1869) Schirpitz (Cierpitz) (1870–1900) Schirpitz (1901–1909) Schirpitz (Kr. Thorn) (1910–1920) Cierpice (1920–1939) Schirpitz (1939–1944) Schirpitz (Kr. Thorn) (1944–1945)
przystanek Cierpice Kąkol ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn System dynamicznej informacji pasażerskiej
przystanek posterunek odstępowy Przyłubie ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn Informacja dla podróżnych	Weichselthal (1861–1920) Przyłubie Kraińskie (1920–1939) Weichselthal (1939–1941) Weichseltal (1942–1945) Przyłubie Krajeńskie (1953–1957)
stacja Solec Kujawski ♿︎		2	3	Przejście pod torami Kasy biletowe	Schulitz (1861–1920) Solec nad Wisłą (1920–1922) Solec Kujawski (1923–1939) Schulitz (1939–1945)
przystanek ładownia posterunek odgałęźny Bydgoszcz Łęgnowo ♿︎		2	3	Przejście w poziomie szyn Sieć Wi-Fi Parking Informacja dla podróżnych	Brahnau (1861–1920) Czersk Polski (1920–1922) Łęgnowo (1923–1939) Brahnau (1939–1945) Łęgnowo (1945–1949) Łęgnowo Bydgoskie (1950–1957)
stacja Bydgoszcz Wschód ♿︎		2	3	Przejście nad torami	Karlsdorf (1861–1909) Karlsdorf bei Bromberg (1910–1920) Kapuścisko Małe (1920–1935) Bydgoszcz Wschód (1936–1939) Bromberg Ost (1939–1945)
przystanek Bydgoszcz Bielawy ♿︎		2	2	Kładka
przystanek ładownia posterunek odgałęźny Bydgoszcz Leśna ♿︎		2	2	Przejście pod torami Kasy biletowe	Brenkenhof (1940–1945)
stacja Bydgoszcz Główna ♿︎		7	9	Przejście pod torami Kasy biletowe Biletomaty (AR, PR, IC) Kiosk Punkt gastronomiczny Parking Informacja dla podróżnych	Bromberg (1851–1909) Bromberg Staatsbahnhof (1910–1920) Bydgoszcz (1920–1939) Bromberg (1939–1941) Bromberg Hauptbahnhof (1942–1945) Bydgoszcz (1945–1946)
posterunek odgałęźny Czyżkowko
przystanek Bydgoszcz Zachód ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn Informacja dla podróżnych
stacja techniczna Prądy
przystanek Bydgoszcz Osowa Góra ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn
przystanek Pawłówek ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn
stacja Zielonczyn ♿︎		2	3	Przejście w poziomie szyn Informacja dla podróżnych	Strelau (1851–1920) Strzelewo (1920–1939) Strelau (1939–1945) Strzelewo (1945–1957)
przystanek Ślesin ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn
stacja Nakło nad Notecią ♿︎		2	4	Przejście pod torami Kasy biletowe Parking Informacja dla podróżnych	Nakel (1851–1909) Nakel Staatsbahnhof (1910–1920) Nakło (1920–1922) Nakło nad Notecią (1923–1939) Nakel (1939–1945)
przystanek Anieliny ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn
przystanek ładownia posterunek odgałęźny Samostrzel ♿︎		2	3	Przejście w poziomie szyn	Walden (1851–1920) Samostrzel (1920–1939) Walden (1939–1945)
przystanek Jadwiżyn ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn
stacja Wyrzysk Osiek ♿︎		2	3	Przejście w poziomie szyn Informacja dla podróżnych	Netzhal (1851–1920) Osiek n. Notecią (1920–1939) Netzhal (1939–1941) Wirsitz-Netzhal (1942–1945) Wyrzysk Osiek n. Notecią (1945–1946)
przystanek Krostkowo ♿︎		2	3	Przejście w poziomie szyn
stacja Białośliwie ♿︎		2	3	Przejście w poziomie szyn Kasy biletowe Parking Informacja dla podróżnych	Weissenhöhe (1851–1909) Weissenhöhe Staatsbahnhof (1910–1919) Białośliwie (1919–1939) Weussenhöhe (1939–1945)
przystanek Miasteczko Krajeńskie ♿︎		2	3	Przejście w poziomie szyn Informacja dla podróżnych
stacja Kaczory ♿︎		2	2	Przejście w poziomie szyn	Erpel (1851–1900) Erpel (Posen) (1901–1919) Kaczory (1919–1939) Erpel (1939–1941) Erpel (Kr. Kolmar) (1942–1945)
bocznica szlakowa Bocznica PolDróg
stacja Piła Główna ♿︎		6	10	Przejście pod torami Kasy biletowe Biletomaty (PR, IC) Kiosk Punkt gastronomiczny Parking Informacja dla podróżnych	Schneidemühl (1851–1943) Schneidemühl Hauptbahnhof (1944) Schneidemuhl Personenbahnhof (1944–1945) Piła (1945–1967)

Ruch pociągów

Linia jest wykorzystywana zarówno przez pociągi regionalne i dalekobieżne^[25][26][27], jak i pociągi towarowe. Na odcinku Bydgoszcz – Toruń pociągi PR kursują w ramach oferty BiTCity, natomiast na odcinku Toruń – Włocławek w ramach oferty WiTCity. Od 13 grudnia 2015 roku na odcinku znajdującym się na terenie województwa kujawsko-pomorskiego (Rutkowice – Wyrzysk Osiek) w pociągach tego przewoźnika obowiązuje specjalna oferta cenowa w ramach taryfy województwa kujawsko-pomorskiego.

Galeria

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Historyczne nazwy stacji i kilometraż
• Linia kolejowa nr 18 w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
• Linia kolejowa nr 18 w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl